شناخت مؤمن واقعی در قرآن بر سه نشانه کلیدی استوار است: خشیت قلبی هنگام یاد خدا، افزایش ایمان با تلاوت آیات الهی، و توکل حقیقی بر پروردگار در تمام امور زندگی. این نشانهها در آیه سوم سوره انفال بیان شده و معیاری برای هر مسلمان است تا خود را با آن بسنجد.
در آیه ۲۳ سوره اسرا، خدای متعال بلافاصله پس از امر به توحید و یکتاپرستی، دستور به احسان به والدین میدهد. این همنشینی در آیه شریفه، اهمیت فوقالعاده احترام به والدین را در نظام ارزشی اسلام روشن میسازد، بهطوری که پس از بندگی خدا، مهمترین وظیفه انسان مسلمان شمرده میشود.
ثروتمندانی که از ذکر الهی رویگردان هستند، علیرغم برخورداری از انواع امکانات و تجملات زندگی، در سختی و عذاب روحی به سر میبرند و آرامش ندارند. این افراد در واقع فقیرترین انسانها هستند، زیرا معیار اصلی برای زندگی راحت و آرام، نه داشتههای مادی، بلکه یاد خدا و حضور الهی در زندگی است که میتواند حتی با حداقل امکانات، خوشبختی واقعی را به انسان هدیه دهد.