در یکصد سال اخیر، حوزههای علمیه با حفظ اصالت سنتی خود، تحولات گستردهای در ساختار آموزشی، تنوع رشتهها، و نظاممندسازی فرآیند تعلیم و تربیت تجربه کردهاند. این دستاوردها بهویژه پس از انقلاب اسلامی، شتاب بیشتری گرفته و حوزه را به نهادی پویا و پاسخگو در برابر نیازهای دینی و اجتماعی تبدیل کرده است. توسعه مهارتآموزی، بهرهگیری از فناوری نوین، و تأسیس مراکز تخصصی از مهمترین جلوههای این تحول است.