دهه محرم فرصتی است تا با جان دل نگاهی به معانی و مبانی توحید و عرفان در کلام حضرت سیدالشهداء بیاندازیم.
ائمه (ع) در لسان ادعیه نحوه رابطه روحی و معنوی انسان با حق متعال را بیان میکنند و به ما میآموزند خدای متعال را دارای چه اوصاف کمالیه، جمالیه و جلالیه بدانیم تا خود را با ظهور این اوصاف تطبیق و زمینههای ظهور این اوصاف در خود را محقق کنیم.
حق متعال پس از مخالفت بندگان و اعمال خلاف ،فرصتی به بندگان میدهد و مانعی بین انسان و امور ناگوار قرار میدهد ،وقتی این انسان به آن شرایط ملتزم نشد، آن مانع را برمیدارد. لذا فرموده است که در این عالم ممکن است انسان را به صفت اشد المعاقبین اش مؤاخذه کند.
«ذلت» دو گونه است، یکی ذلت واقعی که باشرافت وجودی همراه است و یک ذلتی که غیرواقعی است و با خواری همراه است،کفار در برابر حقتعالی احساس ذلت دردناکی میکنند، اما مؤمنین در برابر حقتعالی احساس ذلت شرافتمندانه میکنند .
ستایش مطلق برای خداوندی است که چون وحدت مطلقه دارد، ازهرجهتی هم از جهت وجود و هم شئون وجودیه که فعل و اوصاف وجودیه باشد، نه شریکی در مخلوقاتش برای او هست و نه شبیهی.
یکی از جهات حمد انسان برای پروردگار متعال این است که بهواسطه کرم و بزرگواری خدای متعال عظمتش در مخلوقات ظاهر است و به هر موجودی که توجه کنیم، نمودی از کرم الهی آشکار است وانسان را به شگفتی وامیدارد.
بخش های شرح دعای افتتاح امروز به نکاتی پرداخته که رعایت آنها موجب می شود انسان مورد عنایت حق تعالی قرار گیرد و نیز به تعریف ادلال و طمع های خوب و بد اشاره شده است.
سست تلقی کردن دستورات خدای متعال و اینکه کارهای دنیایی و روزمره را انسان بر انجام وظایف دینی ترجیح دهد اینها به گونه ای پشت کردن به خداست.
عمده ناسپاسیها و کفرانها و مقابلهها درمقابل رحمت الهی، جهل و نادانی عبد است نسبت به مقام ربوبی، هر مقدار جهل انسان بیشتر باشد ناسپاسیهای انسان نسبت به نعمتهای پروردگار متعال بیشتر خواهد بود.
هر مقدار که علم شخص نسبت به معارف دین بالاتر باشد، نحوه برخورد او با افراد مختلف گوناگون است و با افراد بهصورت یک سنخ برخورد نمیکند زیرا یک سنخ برخورد کردن با افراد به علت جهل به روحیات است .
شیطان، که خودش را مظهر صفت غضب الهی قرار داده است، اگر دیگران به آن توجه کنند، ازنظر وجودی نعمتی از نعمات پروردگار متعال می باشد که موجب امتحان دیگران است، اگر کسی با تأمل در وجود او بنگرد، از آن استفاده الهی میکند گرچه او میخواهد از ما استفاده شیطانی کند .