فیلم سینمایی "اختالرضا" که این روزها در سینماهای سراسر کشور در حال اکران است، سفر حضرت معصومه سلام الله علیها از مدینه به قم را روایت میکند. این فیلم به کارگردانی سید مجتبی طباطبایی و محصول سازمان سینمایی سوره است.
سید مجتبی طباطبایی، کارگردان فیلم سینمایی "اختالرضا" معتقد است اثری که کارگردانی کرده، یک داکیو درام یا مستند سینمایی است و علت آن هم تکیه فیلم بر پژوهش و مستندات تاریخی است.
با این کارگردان سینما در خصوص روند پژوهش و نگارش فیلم سینمایی "اختالرضا" گفتوگو کردیم که در ادامه مشروح آن را میخوانید.
سید مجتبی طباطبایی در پاسخ به این پرسش که پژوهش این اثر ظرف چه مدتی انجام شده و از چه منابعی برای این کار استفاده شده است گفت: اصلیترین و مهمترین کار ما در ابتدا پژوهش بود، این پژوهش هم سازمانی و سفارشی نبود، بلکه بر اساس عرق مذهبی و محبت یک عده از بچهها به اهل بیت عصمت و طهارت(ع) بود. دوست عزیزم آقای رمضانی که مجری طرح و مدیر تصویربرداری کار هم بودند از ابتدا با ذوقی که در زمینه تولید یک اثر با محوریت حضرت فاطمه معصومه(س) داشتند کار پژوهش را شروع و منابع لازم را جمعآوری کردند.
طباطبایی در ادامه ضمن اشاره به محدود بودن مستندات تاریخی درباره حضرت فاطمه معصومه(س) گفت: مستندات متقن چندانی در مورد شرح زندگی حضرت معصومه(س) وجود ندارد اما در مورد سفر ایشان، مستندات تاریخی وجود دارد. در آن اتفاقی که در نزدیکی قم رخ میدهد و به کاروان حمله میشود، حضرت معصومه(س) حضور داشتهاند.
طباطبایی ضمن تاکید بر بررسی و پژوهش تحلیلی در خصوص تاریخ دوره مد نظر فیلم اظهار داشت: تاکید داشتیم که اختالرضا یک اثر مبتنی بر تاریخ و تحلیل اتفاقات آن دوره باشد. ما اوضاع و شرایط دوران عباسی را بررسی کردیم، شرایطی که در آن، مامون مجبور به کنترل مدینه میشود و همچنین شرایطی که برای قیام علویان تمهید کرده بود. سعی کردیم در فیلم، این تمهیدات را به مخاطب نشان دهیم. پس از پژوهش اولیه، نگارش نهایی فیلمنامه توسط آقای نیکزاد انجام شد که خود اهل علم هستند و مطالعات زیادی در خصوص تاریخ اسلام داشتهاند.
این کارگردان در خصوص منابع تاریخی استفاده شده در پژوهش فیلم گفت: منابع تاریخی زیادی را در این خصوص بررسی کردیم. مقالات و پژوهشهای عمیقی که توسط خود آستان مقدس حضرت معصومه (س) انجام شده بود، همچنین آثاری که در مرکز پژوهشهای آستان مقدس حضرت موجود بود را مطالعه و بررسی کردیم که یکی از آنها کتاب "مقاتلالطالبین" است. کتاب "انسان 250 ساله" نوشته مقام معظم رهبری که در مورد سیره دوازده امام (ع) است هم کمک بسیاری به ما کرد.
کارگردان فیلم سینمایی "اخت الرضا" درخصوص روند پیشرفت فیلمنامه گفت: فیلمنامه اولیه کار به واسطه دقتها و ملاحظات جدی که آستان مقدس حضرت معصومه(س) داشتند و ناظرین محترمشان مثل آیتالله احمد عابدی و حجتالاسلام و المسلمین حجتی، طی یک سال تا یک سال و نیم، رفت و برگشت داشت تا به متن اولیه رسیدیم. بعد از رسیدن به متن اولیه، بازنویسی کار را انجام دادیم سعی کردیم از فضای خشک و خطکشی شده مستند فاصله بگیریم، شخصیتها را پرورش دهیم، البته تا حدی که پرورش شخصیتها به خودِ کار و مستندات تاریخی لطمهای وارد نکند.
او در خصوص نویسنده اصلی فیلمنامه اظهار کرد: نویسندگی این فیلمنامه یک سال و نیم با بازنویسی آقای نیکزاد به طول انجامید و این نویسنده همراهی خیلی خوبی با ما داشت و تا آخر کار در کنار ما بود. گاهی مجبور به آفرینش و بازسازی سکانسهایی میشدیم و او با سعه صدر همراهی میکرد. هیچ چیز برای یک کارگردان مهمتر و با اهمیت تر از یک تیم همراه و قابل اعتماد نیست. آقای نیکزاد به ما اعتماد کردند و از اعتماد و همراهیاش ممنونم.
طباطبایی در آخر بیان کرد: پس از پایان فاز یک کار که قرار بود خروجی آن یک مستند 30-40 دقیقهای باشد، با توجه به ظرفیتهای موجود در این اثر، با همراهی دوست عزیزم، هادی مقدمدوست که ما را کمک کرد تا سکانسها و اتفاقاتی که تکمیل نکرده بودیم را تکمیل کنیم و کار را از قالب مستند به سوی یک اثر سینمایی دراماتیک سوق بدهیم. اینچنین شد که خروجی کار در فاز دو هر چه بیشتر به سمت درام و سینما کشیده شد.