محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ، امروز ۱۷ آبان در آیین بزرگداشت مقام علمی و فرهنگی آیت‌الله سید عبدالله فاطمی نیا در پیامی اظهار داشت: آیت‌الله فاطمی در زمره عالمان هدایتگر و روشن ضمیری بودند که دقت نظر در بیان مسائل، از ویژگی‌های ایشان بود.

وی افزود: علمای دین، پرچم داران آفاق ملکوت و معنویت و وارثان انبیا هستند. طبق فرموده معصوم علیه السلام عالمان، چراغ‌های زمین و جانشینان پیامبران هستند. از ویژگی‌های آیت الله فاطمی نیا از عالمان هدایتگر که با بلاغت کلام و کرامت کرداری جلب و جذب مخاطب را به دنبال داشته و زمینه ساز آشنایی جوانان معرفت جو با معارف دینی می‌شد و مفاهیم فنی و علمی مورد توجه را به گونه‌ای بیان می‌کرد که عموم مردم بی بهره نمانند.

این مراسم با حضور آیت الله غلامرضا فیاضی رئیس مجمع عالی حکمت اسلامی، سیدصباح زنگنه عضو هیات مؤسس اتحادیه جهانی تقریب مذاهب اسلامی و حجت الاسلام سید حسین فاطمی نیا فرزند آیت الله فاطمی نیا (ره) در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد.

محمود شالویی رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی گفت: آیت‌الله فاطمی‌نیا چنان لحن شنیدنی، شیرین و ساده‌ای داشتند که مخاطبان را در هر طبقه‌ای جذب می‌کردند و این مساله باید مورد نظر واعظان و سخنوران قرار گیرد. ایشان نه به عنوان یک سخنران و واعظ که همانند یک دانشمند و در قامت یک عالم برجسته ظاهر می‌شدند و هر کسی را با بیانی شیوا جذب خود می‌کردند. ایشان از چهره‌های محبوب برای بسیاری از مردم بودند.

وی افزود: ایرانیان به مانند غربیان رمان نداشتند و اتفاقا یکی از کسانی که در این‌باره صحبت می‌کند، هانری کوربن است که می‌گوید ایرانیان اگر چه رمان نداشتند، ولی توانستند سخن خویش را به مخاطب برسانند. یکی از موارد مهمی که لازم است جوانان و طبقات امروز که با زبان معیار آشنایی دارند این است که با زبان گفتاری آشنا شوند و در این صورت سراغ معارف دیگران نخواهند رفت چراکه هر چه به دنبالش باشند در معارف دینی ما وجود دارد.

همچنین آیت‌الله غلامرضا فیاضی رئیس مجمع عالی حکمت اسلامی گفت: عده‌ای هستند که راه عقل را پیش می‌گیرند و طبق فرموده قرآن در طبقه عالی خلقت قرار می‌گیرند که در مرتبه نخست پیامبر عظیم الشان و اوصیا و در مرتبه بعدی به فرموده پیامبر اکرم و ائمه اطهار، عالمان هستند.

وی افزود: از جمله این عالمان، همین بزرگی است که افتخار داشتم جلسات فراوانی از مواعظشان و لطف، عنایت و انسی که نسبت به من داشتند و قابل دانستند بهره‌مند شوم. من از مریدان آیت‌الله فاطمی‌نیا بودم. امید است که پیرو راه این عالم عظیم الشان باشیم.

حجت‌الاسلام مرتضی واعظ جوادی رئیس بنیاد بین‌المللی اسرا و فرزند آیت الله عبدالله جوادی آملی گفت: به اقتضایی که در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که شرایط خاصی دارد، ابعاد مختلف چنین شخصیت‌هایی تبیین نمی‌شود، اما آنچه که می‌تواند چنین شخصیتی را برای جامعه اسلامی به این عظمت به بزرگی برساند، تبیین ابعاد مختلف ایشان است.

وی افزود: آیت‌اله فاطمی‌نیا را باید از بیان او شناخت و آنچه در نوع بیان این شخصیت وجود دارد، باید به جامعه نشان داد. انتخابی که ایشان در نوع مباحث خود داشتند، انتخاب معارفی و ورای مسائل عقلی و اظهارات ظاهری علوم اسلامی ما بود و تلاش داشت این معارف را در قالب مردمی بیان کنند، اما دو جهت عمده اعم از حکمت و معرفت و اخلاق و عرفان در بیان ایشان وجود داشت.

واعظ جوادی افزود: اسلام می‌تواند چنین انسان‌هایی را به این زیبایی و هنرنمایی ارائه کند و به همین جهت این بزرگمرد در عرصه تبلیغ دین نه به صورت حرفه‌ای که از جایگاه دین موفق بود. برخی به مسائل دینی و اسلامی از منظر همین ظواهر می‌نگرند و راز کم‌توجهی به مسائل دینی در این نهفته است که بعد اخلاقی و حکمی در بیان معارف کمتر دیده می‌شود.

وی اظهار داشت: جهت دیگری که در شخصیت آیت‌الله فاطمی‌نیا بود، بُعد اخلاقی و عرفانی ایشان بود. ایشان با این که می‌فرموند اهل قسم نیستم، اما در یک جا قسم یاد کردند که من اهل قسم نیستم، اما یک کلمه می‌گویم به حضرت زهرا قسم که اگر لطیف نباشید چیزی گیرتان نمی‌آید خودتان را معطل نکنید.

وی گفت: آنچه در جهان اله می‌گذرد حقایق لطیف است اگر سخایای معرفت و شایستگی انسانی را طلب می‌کنید در لطافت روح امکان‌پذیر است.

حجت‌الاسلام جوادی افزود: آن نوری که در صحنه و عالم اله وجود دارد جز با روح لطیف انسانی سازگار نخواهد بود و این در شخصیت ممتاز آیت‌الله فاطمی‌نیا وجود داشت. وی گفت: حکمت را زبان عقل و عرفان را زبان قلب می‌فهمد و، چون این دو را داشتند در میان عوام و خواص جامعه محبوب بودند. لازم است این شخصیت کاویده و سیره علمی و عملی و آثار این شخصیت را بازخوانی کنند تا مسیر نورانی را هموار کنند.

منوچهر صدوقی‌سها مدرس و پژوهشگر حکمت و عرفان اسلامی نیز گفت: آیت‌الله فاطمی‌نیا هم خودشان معتقد به دین واقعی بودند و هم به آن دعوت می‌کردند.

وی در باب دین و شریعت اظهار داشت: اهل معرفت گفته‌اند شریعت به مثابه نسخه طبیب است. عمل به آن طریقت است. اگر انسان به حقیقت دین متدین نشود به آن معتقد نخواهد بود. 

همچنین حجت‌الاسلام سیدحسین فاطمی‌نیا فرزند آیت‌الله فاطمی‌نیا، در باب موضوع‌شناسی ادبیات در بیان آیت‌الله فاطمی نیا گفت: کمتر پیش می‌آمد موضوعی را بیان کنند و شاهدی از شعر و ادبیاتی نیاورند. تبحری که استاد در ادبیات داشت فراتر از معمول بود. 

وی با بیان این‌که آیت‌الله، تبحری در موضوع شناسی، ادب عرب و ادبیات فارسی داشتند، به نمونه‌هایی از جمله موارد در ادبیات و شعر در مدح ائمه‌اطهار اشاره کرد و گفت: ایشان از این مهارت و موضوع‌شناسی‌شان برای اهل بیت و جاانداختن معارف استفاده می‌کردند.

صباح زنگنه مؤسس اتحادیه جهانی تقریب مذاهب اسلامی نیز خاطرنشان کرد: عرفان به تنهایی نمی‌تواند مسائل مردم را حل کند و آیت‌الله این مسائل را در زندگی خود بیان می‌کردند. اهل عرفان، فلسفه، منطق و عقل بودند. اگر عقلانیت را از دین بگیریم مشخص نیست به کجا منتهی شود. 

وی افزود: درس‌های ایشان در شرح و تفصیل نهج‌البلاغه بود و کار‌های ارزشمندی انجام دادند و جوانان را به این سمت هدایت کردند. در زمینه صحیفه سجادیه هم یک سلسله از درس‌ها و مباحثی داشتند. 

زنگنه با اشاره به اشعار المتنبی شاعر عراقی و اشاراتی که آیت‌الله در بیانات خود داشتند گفت: این از خصلت‌های این شاعر بود که استاد فاطمی‌نیا روی اشعار و دیوان او کار کرده بودند.

وی تاکید کرد: آیت‌الله در جلسه‌ای که به کویت دعوت می‌شوند ادبیات‌دان‌های کویتی دور او گرد می‌آمدند و وقتی سخن می‌گفتند به زبان عربی فصیح و با استناد به اشعار عربی بود. استاد ثروتی بودند. وقتی در جهان عرب حاضر می‌شدند شیفته ایشان می‌شدند.

همچنین رونمایی از ویراست جدید مجموعه دوجلدی «نکته‌ها از گفته ها»؛ گزیده‌ای از گفتار‌های استاد فاطمی نیا (ره) در این جلسه برگزار شد.