به گزارش خیمه مگ، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی رضایی اصفهانی، استاد جامعه‌المصطفی،  در نشست «تحلیل احادیث تفسیری امام حسین(ع)»، گفت: ما امام حسین(ع) را یک شخصیت قرآنی می‌دانیم که هم تفسیر قرآن انجام داده‌اند و هم آیاتی در مورد ایشان نازل شده است و در جریان کربلا هم آیات متعددی را در هنگام حیات و برای استناد سخنانشان و هم بعد از شهادت با سر بریده قرائت فرمودند.

وی با اشاره به برخی کتب نوشته شده در این زمینه، افزود: الحسین فی القرآن نوشته سیدمحمد واحدی در مشهد ۱۲۷ آیه را درباره امام حسین(ع) جمع کرده است؛ کتاب تجلی قرآن در راه امام حسین توسط سیدمحمدنبی هاشمی از دیگر آثار است؛ کتاب الحسین و القرآن هم توسط محمدجواد مغنیه در لبنان نوشته شده است؛ کتاب دیگر الحسین فی القرآن العظیم توسط محمد کرباسی نوشته شده است. همچنین در موسوعه کلمات امام حسین(ع) مطالبی در این مورد وجود دارد و بنده هم کتاب «قرآن و امام حسین(ع) و امام حسین(ع) و قرآن» را تألیف کرده‌ام.

حجت‌الاسلام رضایی اصفهانی با بیان اینکه امام حسین(ع) در حالی که امام سوم شیعیان است، یک الگوی قرآنی است، ادامه داد: قرآن، امام حسین(ع) را برای همه بشریت معرفی کرده است و ما هم باید از این زاویه امام را معرفی کنیم تا الگوی جهانی باشد نه فقط برای شیعیان کما اینکه کسی مانند گاندی هم می‌گوید الگوی من امام حسین(ع) است.

۱۰۰ آیه درباره امام حسین(ع)

استاد جامعه المصطفی(ص) با بیان اینکه ۱۰۰ آیه در قرآن در مورد امام حسین(ع) است، اضافه کرد: البته برخی تا ۱۲۷ آیه را در مورد آن امام(ع) نوشته‌اند ولی بنده برخی از آن‌ها را نپذیرفته‌ام زیرا روایات آن اشکالاتی دارد؛ برخی مانند آیه مباهله است که امام حسن(ع) و امام حسین(ع) همراه با پیامبر(ص)، امام علی(ع) و حضرت زهرا(س) به مباهله برده شدند؛ آیه تطهیر و نذر در سوره انسان آیاتی است که تفسیر آن در مورد امام(ع) است ولی برخی آیات به کمک تأویل متوجه می‌شویم در مورد ایشان است مانند «کهیعص».

این مفسر و مترجم قرآن کریم گفت: برخی آیات مصداق آن امام است مانند آیات پایانی سوره فجر که امام(ع) مصداق خاص و کامل این آیه است. سوره فجر هم به سوره حسین(ع) مشهور است. برخی آیات هم مرتبط با حضرت(ع) است یعنی نه تفسیر و نه تأویل و نه تطبیق است مثلاً سر مبارک ایشان آیاتی از سوره کهف را بر سر نیزه خواندند.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا همه افراد حاضر در ماجرای کربلا و در مسیر اسارت وقتی سر بریده این آیات را خواند، شنیدند؟ افزود: طبیعتاً وقتی قرآن در جمع خوانده شود، همه باید بفهمند و ببینند ولی گاهی اوقات برخی افراد به تعبیر قرآن ختم الله علی قلوبهم ... هستند و پرده‌ای میان آن‌ها و قرآن وجود دارد که نفهمند؛ در قرآن کریم آمده است که ای پیامبر(ص) وقتی تو قرآن می‌خوانی پرده‌ای بین تو و کافران وجود دارد که نمی‌توانند تو را ببینند؛ پیامبر(ص) در کنار کعبه قرآن می‌خواندند در حالی که کسی حضرت را نمی‌دید و قرآن را نمی‌شنید چون خود قرآن بین کسی که قاری است با طرف مقابل حجاب ایجاد می‌کند ولی گاهی هم افراد معجزه را می‌بینند ولی به خاطر هوای نفس آن را قبول نمی‌کنند و ایمان نمی‌آورند. ساحران در ماجرای موسی(ع) وقتی معجزات را دیدند، تسلیم شدند ولی فرعونیان تسلیم نشدند و در مورد امام حسین(ع) هم اینطور است.

تفسیر ۱۷ آیه توسط امام حسین(ع)

حجت‌الاسلام رضایی اصفهانی بیان کرد: ۱۷ آیه توسط امام حسین(ع) تفسیر شده و به دست ما رسیده و علت آن این است که بنی‌امیه مانع نشر معارف اهل بیت(ع) بودند لذا شاید آیات بیشتری تفسیر شده است ولی این تعداد به دست ما رسیده است؛ عموماً روایات امام حسن(ع) و امام حسین(ع) کمتر به ما رسیده است و علت آن خفقان موجود بود. مثلاً درباره آیه تطهیر در سوره احزاب، از ایشان روایت داریم که در مورد اهل بیت(ع) است یا درباره آیه آخر سوره فتح هم روایت از امام(ع) داریم که مصداق والذین معه در «محمد رسول الله والذین معه ...» امیرالمؤمنین(ع) و شیعیان ایشان و مؤمنین هستند.

وی افزود: از مقام معظم رهبری پرسیدند که چرا شما از جبهه مقاومت مانند سوریه حمایت کردید و ایشان به این آیه استناد فرمودند که مؤمنین باید «اشداء علی الکفار رحماء بینهم» باشند. اسرائیل الان جزء کفار و حامی داعش است و آمریکا هم جزء کفار هستند و ملاک ما همین آیه است. خود امام حسین(ع) هم اینطور بودند و علیه دشمنان و کفار شدید و غلیظ بودند.

تفسیر الله الصمد از زبان امام حسین(ع)

حجت‌الاسلام رضایی اصفهانی اضافه کرد: گاهی برخی از مردم مانند مردم بصره نامه به امام حسین(ع) نوشتند و درباره الله الصمد سؤال پرسیدند یعنی مردم ایشان را به عنوان مفسر می‌شناختند و حضرت هم پاسخ دادند و روش تفسیر قرآن به قرآن را آموزش دادند و روش تفسیر به رأی را نهی فرمودند و بعد هم توضیح دادند که صمد به معنای مقصود و هدف است ولی به معنای توپرهم گفته‌اند و کسی که بی‌نیاز است یعنی هدف نهایی و مقصود ما خداوند است. در مورد آیات سوره شمس هم ایشان تفسیر کردند که شمس در حقیقت همان نور اسلام و پیامبر(ص) است.

استاد جامعه المصطفی(ص) درباره مبانی و اهداف قرآنی قیام کربلا هم بیان کرد: وقتی به حضرت گفتند که یا باید بیعت کنید یا کشته خواهی شد ایشان فرمودند من برای عزت و اعتلای کلمة الله قیام می‌کنم که این تعبیر در قرآن کریم وجود دارد که کلمة الله هی العلیا؛ امام فرمودند با حکومت یزید بساط دین برچیده خواهد شد لذا امام با قیامشان جلوی انقراض اسلام را گرفت. همچنین در نامه به محمدبن حنفیه فرمودند: لم اخرج اشرا و لا بطرا و لا مفسدا .. انما خرجت لطلب الاصلاح فی امت جدی؛ اصلاح مفهومی قرآنی است و در داستان شعیب بیان شده است که من هدفی جز اصلاح ندارم و هرقدر بتوانم به اصلاح جامعه خواهم پرداخت.

حجت‌الاسلام رضایی اصفهانی بیان کرد: امر به معروف و نهی از منکر هم که در فرمایش امام وجود دارد دو مفهوم قرآنی است. قرآن فرموده است که گروهی از شما باید وجود داشته باشند که این وظیفه را در جامعه انجام دهند و منکری بدتر از یزید وجود ندارد و من در این مسیر قیام می‌کنم؛ ایشان فرمودند اسیر بسیرة جدی که این تعبیر هم استناد قرآنی دارد زیرا قرآن کریم فرمود: اطیعوالله و اطیعوا الرسول و اطاعت از پیامبر(ص) تبعیت از سیره ایشان است.  

وی افزود: ایشان وقتی از مدینه خارح شدند آیات مرتبط با حضرت موسی(ع) را قرائت فرمودند و خائفا یترقب از مدینه بیرون رفتند و کار ایشان هجرت در راه خدا بود و به جهاد پرداختند لذا مبنای کارشان هجرت و جهاد در راه خداوند بود.

وی همچنین در مورد اخلاق قرآنی امام حسین(ع) تصریح کرد: نقل شده است که امام(ع) برای آموزش قرآن به کودکان هزینه‌های زیادی را پرداخت می‌کردند و اهمیت زیادی برای آن قائل بودند ولی امروز ما چه مواجهه‌ای با این مسئله داریم؟ نقل شده است که راوی می‌گوید دیدم شیخی نشسته است و قرآن می‌خواند و اشک از چشمانش جاری است و بر روی گونه‌ها می‌ریزد.

وی ادامه داد: امام حسین(ع) در شب تاسوعا فرمودند برای نماز و قرائت قرآن جنگ را یک روز به تأخیر بیندازید یعنی اینقدر قرائت و تلاوت قرآن در نزد ایشان مهم بود. کنیزی گلی به امام(ع) هدیه داد و ایشان هم در ازای آن او را آزاد کرد؛ کنیز در آن دوره قیمت بسیار بالا داشت و امروز معادل چند میلیارد تومان است و وقتی در مورد این کار از او پرسیدند، فرمودند من طبق قرآن عمل کردم زیرا قرآن فرمود اگر کسی به شما تحیتی کرد، شما بهتر از آن پاسخ دهید.