به گزارش خیمه مگ، زهرا فخرروحانی، استاد حوزه و دانشگاه،  در نشست علمی «تحلیل اخلاقی شخصیت بانوان مؤثر در حادثه کربلا» که از سوی انجمن معارف دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد، با بیان اینکه توجه جدی به زنان و نقش آن‌ها در کربلا نشده است، گفت: هیئت‎‌های عزادرای محرم با اینکه کار خوبی را انجام می‌‌دهند و از ابتدا هر روز را به یکی از شهدا نامگذاری کرده‌اند ولی وقتی ۱۰ روز اول تمام شد، هیچ خبری از پرداختن به زنان و سایر شهدا نیست. در حالی که نقش اصلی بعد از عاشورا توسط زنان ایفا شد و به تعبیر شاعر «کربلا در کربلا می‌ماند اگر زینب نبود».

وی افزود: مسلم جساس نقل کرده است که من کار گچ‌کاری روی دارالاماره انجام می‌دادم و از کربلا بی خبر بودم ولی در روز ۱۲ محرم دیدم که کاروان اسرا را به کوفه آوردند و آن وقت فهمیدم چه خبر است؛ این نشان می‌دهد نقش زنان در عاشورا اگر جدی‌تر از مردان نباشد، کمتر نیست. 

استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه زنان عاشورایی با اینکه چندین مصیبت را دیده بودند و داغ برادر و فرزند و پدر دیده بودند و لباس اسارت بر تن داشتند و تحقیر و تهدید شده بودند ولی هیچکدام سبب نشد تا آنها کلام یا رفتار ناشایستی انجام داده باشند، تصریح کرد: نکته مهم این است که ما علاوه بر خود زینب کبری(س) با تعدادی از بانوان دیگر روبرو هستیم که با اینکه جزء خاندان وحی نیستند ولی در ولایتمداری جا پای جای زینب(س) گذاشته‌اند و همانند ایشان رفتار کردند. شهید مطهری بیان کرده است که در دنیای امروز ما برای اینکه زنی را توانمند نشان دهیم، به او نقش مردانه می‌دهیم ولی نقش اصلی زن چیزی است که در ماجرای کربلا شاهد آن هستیم. 

پرداختن به زنان عاشورایی در هیئت‌ها

فخرروحانی با بیان اینکه ۱۰۴ زن و فرزند در کربلا به اسارت رفته‌اند، اضافه کرد: جا دارد هیئات همانطور که هر روز را به یکی از مردان عاشورایی اختصاص داده‌اند در دهه دوم و سوم درباره زنان صحبت کنند و یا حداقل هیئات زنانه این کار را انجام دهند. مثلاً رباب همسر با وفای امام حسین(ع) یکی از این نمونه‌ها است؛ ایشان مادر علی اصغر(ع) و سکینه(س) به عنوان کوچکترین شهدای دشت کربلا و بانویی است که پدر او غیرمسلمان بود و در دوره خلیفه دوم مسلمان شد و فرزندانش را به همسری امام علی(ع) امام حسین(ع) درآورد. عباراتی از امام حسین(ع) در مورد ایشان داریم که عجیب است از جمله فرموده‌اند من خانه‌‎ای را دوست دارم که رباب در آن باشد. 

وی اظهار کرد: این بانوی بزرگوار در کاخ یزید علیه او ایستاد و شیون ایشان تاریخ را جهت‌دهی کرد؛ وقتی کاروان بازماندگان کربلا تصمیم گرفتند در مسیر مدینه به کربلا بروند که احتمالاً اربعین بوده است، ایشان تصمیم گرفت تا یکسال در کنار قبر امام حسین(ع) بمانند و وفاداری خود را نشان دهند و با اینکه چندین خواستگار صاحب نام داشت ولی هیچکدام را نپذیرفت و در کنار مقبره امام یک سال شانه به مو نزدند. برخی بانوان غذا تهیه می‌کردند و به ایشان می‌دادند ولی او فقط غذاهایی را قبول می‌‌کرد که گفته شده است اشک چشم را زیاد می‌کند.

استاد دانشگاه قم با بیان اینکه رباب از داغ حوادث کربلا طوری شده بود که وقتی به مدینه برگشت افراد تصور می‌کردند او کنیز است، اضافه کرد: بانوی دیگر در کربلا ام‌کلثوم(س) خواهر حضرت زینب(س) است؛ البته کنیه حضرت زینب(س) هم ام‌کلثوم است ولی به هر حال ام کلثوم در ورود به کوفه خطبه خواند. اینکه در روز ۱۲ محرم حضرت زینب(س) و ام‌کلثوم(س) خطبه خواندن خیلی مهم است و محتوای این خطبه‌ها هم جای پرداختن دارد. 

فخرروحانی اظهار کرد: وقتی عاشورا واقع شد فقط خاندان امام حسین(ع) به اسارت رفتند و با سایر بانوان مانند ام‌وهب کاری نداشتند ولی برخی از این بانوان ناله زدند که چطور زنان و فرزندان پیامبر(ص) در اسارت باشند و ما آزاد باشیم و ما هم می‌خواهیم مواسات کنیم. وهب فرزند ام‌وهب هم دلاوری عجیبی در کربلا به خرج داد و چنان وارد میدان شد که او را به اسارت درآوردند و سرا از تنش جدا کردند ولی مادر تازه‌مسلمان او سر را به سمت دشمن پرتاب کرد و گفت ما چیزی را که در راه خدا بدهیم پس نمی‌گیریم. 

جایگاه فضه

وی اظهار کرد: همچنین فضه با اینکه نسبتی با اهل بیت(ع) ندارد ولی همراه آن‌ها به اسارت رفت، فضه کسی است که در رویداد سوره انسان که اهل بیت(ع) سه روز روزه گرفتند، ایشان هم همراه امام علی(ع) و همسر و فرزندانش شد. فضه با این شخصیت برجسته به اسارت رفت و مزار ایشان در شام است.

استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: زنان اسیر در کربلا بدترین شرایط را داشتند ولی حاضر نشدند نان و خرمای کوفیان را بگیرند و گفتند صدقه بر ما جایز نیست با این حال از مردم خواستند تا لباس‌هایی به آن‌ها بدهند که خود را بیشتر با آن بپوشانند و این نکته خیلی مهمی برای زنان امروز ما است. آن‌ها در چنین شرایط سختی هرگز موی خود را مکشوفه نکردند بلکه چهره را پوشاندند.

فخر روحانی ادامه داد: سهل ساعدی که از صحابه پیامبر(ص) بود، نقل کرده است که من وقتی شنیدم کاروان کربلا را وارد شام می‌کنند، نزد امام سجاد(ع) رفتم و خودم را معرفی کردم و گفتم چه کمکی از من برمی‌آید و ایشان فرمود پولی به نیزه‌دارها بده و بگو جلوتر بروند تا مردم زنان اهل بیت(ع) را نبینند و دیگر اینکه لباس و پوششی برای ما بیاورید. 

استاد دانشگاه قم با بیان اینکه حضرت زینب(س) در خطبه خودشان به یزید فرمود تو اهل بیت خودت را پشت پرده قرار داده‌ای ولی زنان اهل بیت(ع) را در بازارها گرداندی، افزود: مهم‌ترین سرزنشی که آن حضرت به یزید کرد همین بود ولی امروز بازارگردی به ارزش برای برخی زنان تبدیل شده است.

قدکشیدن ستاره‌نماها در غیاب ستاره‌های واقعی

وی با تأکید بر اینکه باید ستارگان زن در کربلا بیش از گذشته به زنان معرفی شوند، افزود: نبود چنین معرفی‌ها سبب شده است تا یکسری ستاره‌نماها و سلبریتی‌ها به عنوان الگو معرفی شوند و قد بکشند و اگر ما الگوهای واقعی و ستاره‌های واقعی را معرفی کنیم دایره را برای ستاره‌نماها ضیق و تنگ خواهد کرد. امروز ما به احیای شخصیت این بزرگان خیلی نیازمندیم. زن زهیر یکی از این قهرمانان است که شوهرش را برای حمایت از امام حسین(ع) ترغیب کرد با اینکه او شیعه بود ولی معتقد بود که امام علی(ع) در ماجرای کشته‌شدن عثمان، متهم است.

استاد جامعه‌الزهرا(س) بر اینکه یکی از مشکلات تاریخی این است که ما نمی‌توانیم نام دقیق تمام زنان و دختران اهل بیت(ع) را در کربلا شناسایی کنیم و مهم هم نیست، گفت: قرآن کریم از مادر موسی بدون ذکر نام او به بزرگی یاد کرده است و مهم الگوگیری از این بزرگان است تا از آن‌ها مدل خویشتنداری و تنظیم هیجان و عفاف و حیا و مدیریت در شرایط بحرانی را یاد بگیریم تا اوج سختی و مصیبت را زیبا ببینیم و این هم از جهت عرفانی و ایمانی و هم از منظر روان‌شناسی و جامعه‌شناسی قابل تحلیل است.