به گزارش خیمه مگ، جلسه تفسیر قرآن سید مجتبی حسینی؛ مفسر قرآن و کارشناس دین با محوریت آیات ۳۸ تا ۴۱ سوره ابراهیم شب گذشته ۵ آذر در فضای مجازی برگزار شد که گزیده آن را در ادامه می‌خوانید؛

«رَبَّنَا إِنَّکَ تَعْلَمُ مَا نُخْفِی وَمَا نُعْلِنُ وَمَا یَخْفَى عَلَى اللَّهِ مِنْ شَیْءٍ فِی الْأَرْضِ وَلَا فِی السَّمَاءِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی وَهَبَ لِی عَلَى الْکِبَرِ إِسْمَاعِیلَ وَإِسْحَاقَ إِنَّ رَبِّی لَسَمِیعُ الدُّعَاءِ رَبِّ اجْعَلْنِی مُقِیمَ الصَّلَاةِ وَمِنْ ذُرِّیَّتِی رَبَّنَا وَتَقَبَّلْ دُعَاءِ رَبَّنَا اغْفِرْ لِی وَلِوَالِدَیَّ وَلِلْمُؤْمِنِینَ یَوْمَ یَقُومُ الْحِسَابُ»

ترجمه؛ پروردگارا بى‌گمان تو آنچه را که پنهان مى‌داریم و آنچه را که آشکار مى‏‌سازیم مى‌دانى و چیزى در زمین و در آسمان بر خدا پوشیده نمى‏‌ماند سپاس خداى را که با وجود سالخوردگى اسماعیل و اسحاق را به من بخشید به راستى پروردگار من شنونده دعاست پروردگارا مرا برپادارنده نماز قرار ده و از فرزندان من نیز پروردگارا و دعاى مرا بپذیر پروردگارا روزى که حساب برپا مى‌شود بر من و پدر و مادرم و بر مؤمنان ببخشاى.

در جلسات گذشته درباره حضرت ابراهیم صحبت کردیم. موقعیت حضرت ابراهیم موقعیت خاصی است. اینطور نیست بزرگانی که در عالم هستند همه یک عنوان داشته باشند و همه ذیل آن یک عنوان باشند. خیر، قرار نیست همه یک عنوان واحد داشته باشند، به عنوان مثال قرار نیست هر انسانی مهم است نبی یا رسول باشد کما اینکه لقمان یا خضر پیامبر نبودند. حضرت ابراهیم عناوین مختلفی داشت از جمله عنوان امامت و خلت و عناوین دیگری که ما نمی‌دانیم. به همین جهت است که خیلی‌ها دوست داشتند خود را به ابراهیم منتسب کنند از جمله یهود و نصارا که بر این انتساب تاکید می‌کردند و حتی می‌گفتند ابراهیم یهودی و نصرانی است. پس حضرت ابراهیم خیلی مهم است.

این ابراهیم که دارای مقام خاصی است به خدا عرض می‌کند: «رَبَّنَا إِنَّکَ تَعْلَمُ مَا نُخْفِی وَمَا نُعْلِنُ». چرا ابراهیم این مطلب را به خداوند عرض کرد؟ مگر ابراهیم چه کار پنهانی انجام می‌داد؟ ایشان که مبارزه با شرک می‌کرد، تابع خدا بود، مهربان بود. رازش این است که پس از آن می‌گوید: «وَمَا یَخْفَى عَلَى اللَّهِ مِنْ شَیْءٍ فِی الْأَرْضِ وَلَا فِی السَّمَاءِ» یعنی صحبت درباره کار‌هایی است که ابراهیم انجام داده و می‌دهد و به صورت عمومی پنهان است، ولی برای خدا پنهان نیست. یکی از مواردش کار‌هایی است که ابراهیم در جایگاه امامت خود انجام داده است و ما از آن خبر نداریم.
مهمترین دعای ابراهیم چه بود؟

وقتی این صحبت‌ها انجام شد یک پله بالاتر می‌آییم. حضرت ابراهیم یک دعایی کرده است که هم پنهان بوده و هم آشکار و آن دعا را خداوند شنیده است. مهمترین دعای حضرت ابراهیم این است که: «مرا برپادارنده نماز قرار ده و از فرزندان من نیز». ابراهیمی که این همه امتحانات را پشت سر گذشته است دعایش این است که مرا اقامه‌کننده نماز قرار بده. اقامه نماز با نماز خواندن فرق دارد. اقامه نماز یک کد است، یک شأن است، یک جایگاه است؛ لذا ابراهیم هم دعا می‌کند مرا اقامه‌کننده نماز قرار بده. خود نماز هم کد است. نماز مصداق‌هایی دارد که برخی در این عالم است و برخی در عوالم دیگر است.

معنای لغوی صلاه یعنی دعا. اساسا ماهیت کامل نماز دعا کردن است، ولی نوعی دعا کردن خاص است؛ لذا ابراهیم می‌فرماید: «و دعاى مرا قبول کن». قبول کردن دعا یعنی شما یک کاری انجام دادی و حال از خدا می‌خواهی که این عمل را از تو قبول کند. البته یکی از معانی قبول، اجابت است، ولی نباید از معنای اول غفلت کرد. اساسا مگر دعا قبولی هم دارد؟ یا اجابت می‌شود یا اجابت نمی‌شود. خود دعا یک عبادت بالایی است که ممکن است قبول بشود، ممکن است قبول نشود. در روایت آمده است مستجاب‌ترین دعا الحمدلله است. الحمدلله کیمیا است و سختی را به خوبی تبدیل می‌کند. یک وقت شما از چیزی ناراحتی، اگر بگویی الحمدلله شرایط عوض می‌شود.
دعا برای والدین، تو را درست می‌کند

حضرت ابراهیم فرمود: «وَتَقَبَّلْ دُعَاءِ» یعنی دعای مرا بپذیر. این دعا دارد به سمت بالا می‌رود، این را بپذیرد ولو اجابت نشود. منِ ابراهیم دارم با تو حرف می‌زنم، مرا رد نکن و دعای مرا بپذیر. دعای بعدی ابراهیم این است: «پروردگارا روزى که حساب برپا مى‌‏شود بر من و پدر و مادرم و بر مؤمنان ببخشاى».

ابراهیم یک والدین دارد، یک ذریه دارد. ابراهیم فقط رسول نیست، فقط امام نیست این ابراهیم یک اتصالاتی به قبل و بعد خودش ایجاد کرده است. موقعی من به مقام بالاتر می‌روم که قبل و بعدم در مقام بالا باشند. ارتباطات ذریه و آباء در نقطه‌ای که فرد هست به هم متصل می‌شوند و از این اتصال به قبل و بعد حرکت پیدا می‌کند.

پدر و مادر تو در وجود تو هستند و وقتی برای آن‌ها دعا می‌کنی آن قسمت درون دعا که مادر و پدر است تمیز می‌کنی. شبکه ما اینطوری است. ما گمان می‌کنیم فقط خودمان هستیم و برای پدر و مادر دعا می‌کنیم، چون ثواب دارد که البته این هم خوب است، ولی وقتی شما برای والدین خودت دعا می‌کنی تو را هم درست می‌کند.