به گزارش خیمه مگ، آیت‌الله مهدی هادوی تهرانی، استاد حوزه علمیه،  در ادامه تفسیر سوره مبارکه معارج با بیان اینکه نام این سوره از آیه سوم «مِنَ اللَّهِ ذِي الْمَعَارِجِ» گرفته شده است، گفت: معارج به معنای درجات و مقامات است؛ علامه طباطبایی فرموده است که معارج در آیه سوم ناظر به ماجرای عروج ملائکه در آیه چهارم «تَعْرُجُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ إِلَيْهِ فِي يَوْمٍ كَانَ مِقْدَارُهُ خَمْسِينَ أَلْفَ سَنَةٍ» است و خداوند صاحب آن درجات و معارجی است که فرشتگان برخی از آن را به دست می‌آورند همچنین معارج می‌تواند به معنای درجاتی باشد که اعتقاد صحیح و یا عمل صالح به سمت آن عروج پیدا می‌کند و بالا می‌رود.

وی ادامه داد: همچنین گفته شده است که معارج مقامات قرب و نزدیکی به خداست و از این رو خداوند فرموده است: «لَهُمْ دَرَجَاتٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ» و این درجات با ایمان و عمل صالح محقق می‌شود و از منظر وی، معارجی که ملائکه در آن عروج می‌یابند همان معارجی است که عمل صالح و اعتقاد حق در آن عروج می‌یابد. علامه در ذیل این آیات دائما بر این نکته تاکید دارد که اینها مقامات، اعتباری مانند مقامات دنیا نیست بلکه این درجات، حقیقی هستند.

آیت‌الله هادوی تهرانی اظهار کرد: نکته ایشان این است که درجات ما در دنیا، اعتباری است و یک فرد وقتی رئیس جمهور و وزیر است یک شان حقوقی دارد ولی وقتی کنار رفت آن مقام اعتباری را از دست خواهد داد. این مقامات آثار واقعی دارد و صاحب آن به همان میزان می‌تواند در عالم تصرف داشته باشد. در داستان ذوالقرنین بیان شد کسانی به این مقامات دست خواهند یافت که این درجات را از خود ندانند و فقط از ناحیه خدا بدانند.

استاد تفسیر حوزه علمیه در ادامه به آیه ۵ اشاره و اظهار کرد: خداوند خطاب به پیامبر(ص) فرمود اگر این قوم از تو عذاب زود می‌خواهند صبر جمیل و زیبایی داشته باش زیرا خداوند با صابران نوعی معیت ویژه دارد و مقام صابران در آیات دیگر قرآن به شدت مورد مدح قرار گرفته است. این قوم کافر قیامت را امر بعید و دوری می‌دانند ولی خدا که بر عالم احاطه دارد آن را نزدیک می‌داند. 

وی اضافه کرد: اگر کسی حقیقتی را ببیند و بشنود گرچه خیلی مقام لازم دارد ولی وقتی  علاوه بر داشتن این مقامات قرار است آن را برای مردم هم تبلیغ و ترویج کند کار بسیار دشوارتری فراروی خود دارد زیرا او چیزی را که از غیب می‌بیند و می‌شنود، می‌خواهد برای کسانی بگوید که نه از غیب چیزی می‌شنوند و نه چیزی می‌بینند بنابراین تهمت‌های زیادی به انبیاء زدند و آنها را ساحر و مجنون وکاهن و ... نامیده‌اند. 

استاد حوزه علمیه بیان کرد: در سوره مبارکه انشراح به همین دلیل خدا فرموده است که ما سینه تو را شرح دادیم و سعه صدر به تو دادیم تا در برابر این مشکلات تاب بیاوری و آوازه تو را در عالم بالا بردیم. البته در عالم بالا، پیامبر(ص) کاملا برای همه شناخته شده است ولی در زمین، قبل از نبوت، کسی او را نمی‌شناخت. 

صبر مقدمه عروج به مقامات عالیه

آیت‌الله هادوی تهرانی اظهار کرد: این توصیه به صبر برای هر کسی که بخواهد راه خدا را طی کند لازم است و بدون صبر کسی به جایی نمی‌رسد و طلابی که بی‌سواد می‌مانند صبر ندارند تا خوب درس بخوانند و کسانی که گمراه شده و مسیر حق را طی نمی‌کنند هم صبر ندارند تا در این راه ثابت قدم باشند.

وی همچنین در ادامه تفسیر سوره مبارکه حاقه، اضافه کرد: در آیه ۱۱ فرموده است؛ إِنَّا لَمَّا طَغَى الْمَاءُ حَمَلْنَاكُمْ فِي الْجَارِيَةِ؛ ما چون آب طغيان كرد شما را بر كشتى سوار نموديم؛ ظاهر آیه مفهوم عامی دارد و برای هر نوع طغیان آب است ولی شیخ طوسی به علت اینکه در آیه ۹ به فرعون اشاره شد این طغیان آب را هم مرتبط با ماجرای غرق شدن او می‌داند. او می‌گوید طغیان زمین نوح که همه زمین را آب فراگرفت و همه جز عده خاصی غرق شدند هم نمونه‌ای از این طغیان‌ها است.

استاد تفسیر حوزه علمیه گفت: در آیه «لِنَجْعَلَهَا لَكُمْ تَذْكِرَةً وَتَعِيَهَا أُذُنٌ وَاعِيَةٌ» اشاره دارد که ما این سخنان را یادآور می‌شویم تا تذکره برای شما باشد و یاد نعمت‌های خدا را داشته باشید و گوش‌هایی که توانایی نگه‌داری دارند این تذکر را نگه دارند. واعیه یعنی ظرفی که محتوای خود را نگه می‌دارد.

آیت‌الله هادوی تهرانی تصریح کرد: به نظر بنده این فرمایش خیلی وجهی ندارد و خدا یک مطلب عمومی را بیان کرده است یعنی وقتی طغیان در دریا رخ بدهد این ما هستیم که شما را در کشتی‌ها حمل می‌کنیم که در سوره الرحمان هم به آن اشاره شده است. وَلَهُ الْجَوَارِ الْمُنْشَآتُ فِي الْبَحْرِ كَالْأَعْلَامِ. در برخی آیات بیان شده وقتی مردم در این شرایط گرفتار شوند دعا و ضجه و ناله سر می‌دهند ولی وقتی نجات یافتند دوباره سرگرم دنیا و زندگی خودشان می‌شوند و خدا را فراموش می‌کنند.

جایگاه والای امام علی(ع) در نزد پیامبر(ص)

وی افزود: یکی از اهل سنت نقل کرده که پیامبر(ص) فرمودند اذن علی(ع) اذن واعیه است و امام علی(ع) هم فرمودند که من چیزی از پیامبر(ص) نشنیدم که آن را فراموش کنم البته متاسفانه اهل سنت امام علی(ع) را فقط در حد یک راوی می‌دانند. 

استاد حوزه علمیه با بیان اینکه قرآن کریم برای هدایت انسان آمده است گفت: قرآن کریم سعی کرده است تا با تعابیر و الفاظ مختلف او را به سمت مسیر درست هدایت کند لذا در جایی به آفرینش و  خلقت عالم و در جایی به معاد و توحید و در جایی هم به براهین عقلی تمسک کرده است.