بسم الله الرحمن الرحیم

برتری و افضلیّت امیرمؤمنان علی(علیه‌السلام) بر سایر صحابه رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) در احادیث بسیاری نقل شده است. کتاب «افضلیّة امیرالمؤمنین عند الصحابة و التابعین» با تتبّع در منابع اهل سنّت بیش از ششصد حدیث از این نوع احادیث را نقل نموده است.

در نوشتار حاضر بیش از یکصد و پنجاه حدیث از آن کتاب انتخاب و ترجمه شده است. از مجموع این احادیث برتری کمالات آن حضرت بر محاسن دیگران جز پیامبر خاتم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) استفاده می‌شود.

برخی از پرسش‌هایی که درباره ولایت و وصایت علیّ بن ابیطالب(علیه‌السلام) مطرح می‌شود، ناشی از عدم آگاهی کافی نسبت به جایگاه رفیع آن حضرت در بین تمام ابناء بشر است. از این رو هدف این نگاشته، احیای این عقیده اصیل اسلامی است که علی(علیه‌السلام) در عرصه‌های ایمان، علم و عمل بر سایرین برتر است و صحّت این عقیده از منابع حدیثی همه مذاهب اسلامی قابل پی‌جویی و اثبات است.

روشی که برای دست‌یابی به هدف مذکور استفاده شده نقل مستقیم احادیث است. در این راستا احادیث پنجاه نفر از صحابه و صد نفر از تابعین در پاورقی آورده شده و ترجمه آنها در متن بیان شده است.

در تبیین شخصیّت هریک از این صد و پنجاه نفر، از منابع معتبر اهل سنت همچون آثار ذهبی و مِزّی استفاده شده است. توجّه به طبقه راویان احادیث و جایگاه آنان در علم رجال، میزان اعتبار رجال احادیث را برای خوانندگان آشنا به علم حدیث روشن ساخته است. توضیحاتی که ذیل برخی احادیث از بزرگان و معاریف اهل سنّت بیان شده بر غنای محتوایی کتاب افزوده و اظهار نظر مؤلّف در بعضی مواضع، شناخت حقیقت را سهل‌تر نموده است.

نتایج پژوهش حاضر عبارتند از: یکم. اعتقاد به افضلیّت و اعلمیّت امیر مؤمنان علی(علیه‌السلام) بر سایر صحابه، مختصّ شیعیان و پیروان مکتب اهل بیت(علیهم‌السلام) نیست زیرا نقل و بیان چنین اعتقاد صحیحی در منابع اهل سنّت نیز به وفور یافت می‌شود.

دوم. عدم اعتقاد برخی از مسلمانان به برتری امیر مؤمنان علی(علیه‌السلام) ناشی از نا آگاهی آنها نسبت به منابع معتبر اسلامی است.

سوم. توجّه نخبگان، فرهیختگان و عموم پیروان مذاهب اسلامی به اعتقاد مذکور، موجب ایجاد رهیافتی جدید در قرابت فکری و عقیدتی بین پیروان مذاهب اسلامی و تقویت روحیّه وحدت بین مسلمانان خواهد شد.