به گزارش خیمه مگ، جلسه شرح صحیفه سجادیه با سخنان حجتالاسلام والمسلمین محمدجواد حاج علیاکبری؛ رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه، طبق روال هر هفته، شامگاه دوشنبه ۱۱ دی در مجموعه فرهنگی سرچشمه برگزار شد که گزیده مباحث آن را در ادامه میخوانید؛
در گزارش مضامین دعای مکارم الاخلاق به این قطعه رسیدیم که بعد از صلوات بر محمد و آل محمد و در پرتو ولایت اهل بیت(ع) و با نور گرفتن از سیره و روش پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) شش درخواست مطرح میشود. مورد اول «متعنی بالاقتصاد» یعنی میانهروی در زندگی و اندازهگذاری مطابق قواعد عقل و شرع که مفصل درباره آن صحبت کردیم. مورد بعد «واجعلنی من اهل السداد» یعنی مرا جزء افرادی قرار بده که گفتار و رفتارم استوار و محکم باشد. سومین درخواست «و من ادله الرشاد»، چهارم «و من صالح العباد»، پنجم «و ارزقنی فوز المعاد»، ششم «و سلامة المرصاد».
درخواست سوم خیلی درخواست عجیبی است یعنی از خدا میخواهیم ما را جزء راهنمایان بندگان خدا در مسیر رشد قرار دهد. یک وقت شما از خدا میخواهید من را جزء راشدین قرار بده، ولی یک وقت میگویید من دلیل و راهنمای بندگان تو به سوی رشد باشم. این یعنی چه؟ یعنی میخواهم در امتداد حرکت پیامبران و اولیای خدا حرکت کنم چون آنها هادیان خلق به سوی مقاصد بزرگ هستند، آنها کسانی هستند که راهنماییکننده انسانها به سوی خدای متعال هستند، رشد را آنها به بندگان آموزش میدهند.
این خیلی هدفگذاری بزرگی است. اساسا ویژگی دعای مکارم الاخلاق این است «همت بلند دار که مردان روزگار/ از همت بلند به جایی رسیدهاند». انسان در زندگی نان هدفهایش را میخورد. اگر کسی به اهداف پیشپاافتاده قانع باشد انگیزهاش متناسب با همان هدف تنظیم میشود. وقتی شما در آستانه قله مرتفعی قرار گرفتی اگر گفتی حتما میخواهم این قله را فتح کنم انگیزه که سوخت باطنی شما است برای رسیدن به قله تامین میشود. اگر به قله نرسید به آستانه آن میرسید. اگر شما هدف را پایین بگیرید توان شما به اندازه هدفتان تنظیم میشود لذا چند قدم میروید خسته میشوید چرا؟ به خاطر اینکه هدفتان پایین است.
کلا در دعای مکارم الاخلاق از جمله اولش، امام به من و شما آموزش میدهد اگر میخواهید در طریق مکارم الاخلاق قدم بردارید باید بلندهمت باشید یعنی در این مسیر آدمهای کمهمت نمیتوانند به جایی برسند. خواستید با اولیا باشید و جزء شیعیان اهل بیت(ع) باشید که قدم در مسیر آنها میگذارند، این با هدفگذاری متوسط نمیسازد تا چه رسد به هدفگذاری ضعیف. آدمهای کمهمت در این مسیر نمیتوانند قدمهای بلندی بردارند. باید هدفگذاریتان هدفگذاری بالایی باشد.
در این فراز از دعا هم حضرت میفرماید مرا از اهل رشاد قرار بده. رشاد از رشد گرفته شده است. راه صحیحی که شما را به مقصد میرساند رشد است. مقابل آن مسیر انحرافی است که شما را ته دره میبرد. خدا هم به واسطه عقل مسیر رشد را از انحراف برای انسان مشخص کرده است و انسان فطرتا گناه را از ثواب تشخیص میدهد. علاوه بر این خداوند انبیا و اولیا را فرستاده تا این راه را برای شما تشریح کنند و حجت را بر شما تمام کردند. پس حجت بر انسان تمامشده است هم به حسب فطرت و هم به حسب شریعت.
این درخواست خیلی درخواست بزرگی است اگر کسی چنین درخواستی داشته باشد یعنی دنبال فتح قله است یعنی دنبال همراهی با اولیای الهی است. این خط همان خطی است که شایستگان ما داشتند. این کار سه شرط دارد شرط اول آگاهی است، شرط دوم ایمان است، شرط سوم عمل است. این سه تا کنار هم است. اولیای خدا اینطور بودند یعنی کسی که پیامبر و امام است این خصوصیات را دارد اولا بصیر است، چون دین نیاز به آگاهی دارد. شرط دوم ایمان است. خود رسول نسبت به پیام خودش ایمان دارد. شرط سوم عمل است. ویژگی همه اولیای خدا این است قبل از اینکه به دیگران بگویند عمل کردند و اهل عمل هستند. امیرالمومنین(ع) در نهج البلاغه میگوید شما را هرگز به طاعتی دعوت نکردم مگر اینکه خودم قبلش عمل کردم. وقتی این سه شرط کنار هم قرار گرفت شخص به جایگاه رشاد میرسد.
اگر شما به همین که هستی قانع باشی باختی. مومن هرگز به شرایطی که در آن هست قانع نیست. در هر درجهای باشد دنبال درجه بالاتر است و به قلهها فکر میکند. انسان نباید جز به معیت با محمد و آل محمد فکر کند. این مقام، مقام تشیع است. امام رضا(ع) فرمودند شیعیان علی(ع) حسن(ع) و حسین(ع) هستند، سلمان و ابوذر و مقداد هستند. شما نباید به کمتر از این قانع شوید. هدفگذاریها باید بلند باشد و انسان این را از خدا بخواهد و به لوازم آن ملتزم باشد و در این راه جهاد اکبر و جهاد اصغر داشته باشد و وارد میدان مجاهدت شود تا به جایی که باید برسد، برسد.