به گزارش خیمه مگ،تربیت فرزند از مهمترین دغدغه های خانواده های ایرانی است که در شماره های گوناگون، بخش های مختلفی از راه های تربیت صحیح را تقدیم حضور مخاطبان گرامی خواهیم کرد.

* جملاتي که نبايد به کودکان گفت!

والدين گاهي كلمات و جمله‌هايي در رابطه با بچه‌ها به كار مي‌برند که مي‌توانند زيان‌هاي جبران‌ناپذيري بر روح و روان آن‌ها داشته باشند. به همين دليل است كه روان‌شناسان كودك معتقدند مي‌توان به جاي استفاده از برخي كلمات و جملات تند، عبارت‌هاي ديگري را كه اثر مخربي روي روحيه كودك ندارند، به كار برد.

- واقعاً بچه غير قابل ‌تحملی شده‌ای

در هر شرايطي درست نيست كه به کودک‌مان بگويم ديگر نمي‌توانيم او را تحمل كنيم. در اين موارد بهتر است بگوييم: من ديگر نمي‌توانم اين كار تو را تحمل كنم، يا فقط بگوييم: كافيه! ديگه بسه! در واقع بهتر است به جاي اينكه شخصيت كودك را مورد خطاب قرار دهيم، كار و رفتاري را كه از او سر زده است، مدنظر قرار دهيم.

- از خواهرت ياد بگير

مقايسه يک کودک با خواهر يا برادر حتي کودک همسن و سالش يا مثال‌زدن آن‌ها، آتش حسادت و نفرت را بين فرزندان بر مي‌افروزد. در اين موارد بهتر است بگو‌ييم «كمي بيشتر سعي كن»، يا بگوييم «اگر اتاقت را مرتب كني، به مامان كمك كردي.» با اين عبارت بدون اينكه مقايسه‌اي كرده باشيم، به او مي‌فهمانيم كه چه انتظاري از او داريم.

- تو هميشه همين‌طوری

«هميشه» و «هيچ‌وقت» كلمه‌هايي هستند كه به كاربردن آن‌ها در مورد کودکان درست نيست. اين كلمات به كودك اين موضوع را القا مي‌كند كه هيچ شانسي براي تغيير دادن خود ندارد. اين برچسب‌زدن‌ها باعث مي‌شود كه كودك خود را به همان شكل بپذيرد و هيچ تلاشي براي بهبود رفتار خود انجام ندهد. در اين موارد بهتر است بگوييم: تو قول داده بودي كه مواظب اسباب‌بازي‌هايت باشي ... مطمئن هستم كه آن‌ها را ديگر خراب نمي‌كني.

- از دست تو ذله شدم

اگر اين عبارت را در مورد فرزندمان زياد به كار ببريم، او احساس پذيرفته‌نشدن و طردشدن توسط خانواده را پيدا مي‌كند و اين براي او بيشتر از آنچه فكرش را بكنيد غم‌انگيز خواهد بود. اگر فرزندتان شما را تا اين حد عصباني مي‌کند، نگاهي به كارهاي خوتان بيندازيد. واقعاً به غير از خود ما چه كسي مسبب اين بدرفتاري‌هاي اوست؟ در اين موارد بهتر است بگوييم خسته شدم. اين جمله همان معني عبارت بالا را مي‌دهد با اين تفاوت كه فرزند خود را نشانه نرفته‌ايم.

- اگر بچه خوبي نباشي، گرگه مياد مي‌بردت

تأثير مخرب اين جمله، ترس و وحشت در كودك از گرگ خيالي است و ممكن است سبب خواب آشفته يا شب‌ادراري در کودک شود. تأثير بد ديگر اين تهديد، اين است كه وعده‌ها يا احياناً تهديد‌هاي ما بايد هميشه قابل دسترس باشد. مثلاً اگر شما كودك را تهديد كرديد و او باز هم به حرف شما گوش نداد، از كجا مي‌‌‌خواهيد گرگ بياوريد؟! در اين موارد بهتر است بگوييد: «اگر دست از اين كارت برنداري، ممكن است تنبيه شوي.»

- ديگه دوستت ندارم

گفتن اينكه ديگر دوستت ندارم، يا حتي «مگر مي‌خواهي ناراحتم کني، يا دلم را بشکني، يا اذيتم کني» بچه‌هاي شيطان را عصبي‌تر و خرابكارتر مي‌کند. او حس مي‌كند با جمله «تو چقدر بدجنسي» يا «تو داري من را ديوانه مي‌کني» محكوم يا طرد شده است. در اين موارد بهتر است بگوييم: «كاري كه تو كردي، کار درستي نبود. اين كارت را اصلاً دوست ندارم.» در اين روش اين كودك نيست كه محكوم مي‌شود، بلكه رفتار اوست که مورد سرزنش قرار مي‌گيرد.

- این‌که ترس نداره

با گفتن اين جمله كه «اين ترس ندارد»، شما داريد ترس كودك و در واقع احساس او را بي‌اهميت جلوه مي‌دهيد. هنگامي که كودك شما بدون توجه به احساسات پدر و مادر، معصومانه ترس خود را اعتراف مي‌کند، اگر تنها حاميان او بگويند «اينكه ترس ندارد»، او بيشتر سردرگم شده و در آينده از اينكه به احساسات خود اعتماد كند يا آن را به زبان بياورد، دچار شك و ترديد مي‌شود. در اين موارد بهتر است بگوييم «نگران نباش، من پيش تو هستم و كمكت مي‌كنم. من هم وقتي بچه بودم از اين چيزها مي‌ترسيدم، اما حالا ديگه نمي‌ترسم.»

- این‌که درد نداره

قطعاً براي کودک شما هم پيش آمده که وقتي مي‌افتد يا به جايي برخورد مي‌کند و دردش مي‌آيد، شروع به گريه‌کردن مي‌کند. گريه‌کردن کودکان هنگام زمين‌خوردن و درد گرفتن بخشي از بدن آن‌ها، واکنش بسيار طبيعي است. کودک با گريه‌کردن احساس درد خود را بيان مي‌کند و به ما نشان مي‌دهد که نياز به حمايت دارد، بنابراين نبايد در اين زمان به کودک خود بگوييد که «گريه نکن، اينکه درد ندارد، يا عبارتي مثل تو پسري و پسرها که گريه نمي‌کنن». با اينگونه برخوردها به کودک القا مي‌کنيم که احساسات خود را براي ما بيان نکند و حس دوگانگي و درماندگي را به او القا مي‌کنيم.