به گزارش خیمه مگ، معظم له طی سخنانی در دهمین روز از سلسله جلسات کلام و اندیشه اسلامی در مشهد، با اشاره به آیه " الَّذينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ وَ لِلَّهِ عاقِبَةُ الْأُمُورِ"(41)حج، اظهار داشتند: از این آیه استفاده میشود که حکومت در اسلام به معنی مسئولیت است و مقام و جایگاه مادی و اجتماعی محسوب نمی شود.
ایشان همچنین در تبیین ممیزات حکومت در اسلام، حاکم را مسئول اجرای احکام دانسته و افزودند: بر خلاف دیگر حکومتهای دنیا مقام حاکمیت در اسلام یک مقامی مادی نیست و لذا مانند حکومتهای دیگر، برای رسیدن به آن هزینههای تبلیغاتی نمی شود.
حضرت آیت الله سبحانی در ادامه با بیان اینکه حاکم باید دارای ویژگیهایی چون اهتمام به امر به معروف، نهی از منکر، عادل، مقابله کننده با فساد و ... باشد، گفتند: حکومت اسلامی، حکومتی مسئولیت پذیر است و در برابر جامعه پاسخگو میباشد.
این استاد برجسته حوزه علمیه همچنین به روایت ابن عباس در رابطه با فرمایش حضرت علی (ع) در مقایسه کفش بی ارزش و حکومت اشاره و یادآور شدند: حضرت علی (ع)، این کفش وصله دار را از دنیا و حکومت بر آن، ارزشمندتر دانسته و فقط آن را برای احقاق حق و از بین بردن باطل میپذیرد.
ایشان به نامههای حضرت علی (ع) به فرماندارانشان اشاره و توضیح دادند: حضرت در نامه " أَ أَقْنَعُ مِنْ نَفْسِی بِأَنْ
یقَالَ هَذَا أَمِیرُ الْمُومِنِینَ وَ لَا أُشَارِکهُمْ فِی مَکارِهِ الدَّهْرِ (نهجالبلاغه، نامه )45 " و " وَ إِنَّ عَمَلَكَ لَيْسَ لَكَ بِطُعْمَةٍ وَ لَكِنَّهُ فِي عُنُقِكَ أَمَانَةٌ وَ أَنْتَ مُسْتَرْعًى لِمَنْ فَوْقَكَ لَيْسَ لَكَ أَنْ تَفْتَاتَ فِي رَعِيَّةٍ وَ لَا تُخَاطِرَ إِلَّا بِوَثِيقَةٍ وَ فِي يَدَيْكَ مَالٌ مِنْ مَالِ اللَّهِ [تَعَالَى عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَنْتَ مِنْ خُزَّانِهِ حَتَّى تُسَلِّمَهُ إِلَيَّ وَ لَعَلِّي أَلَّا أَكُونَ شَرَّ وُلَاتِكَ لَكَ وَ السَّلَامُ..." (نهج البلاغة، ص: 366) حکومت اسلامی را با نگاهی الهی همراه کرده و در هیچ جای دنیا این گونه تفکری دیده نمی شود.
این مرجع تقلید در ادامه با اشاره به وضعیت اقلیتی که به هیچ فردی رأی نداده و در انتخابات شرکت نداشته اند و با بیان اینکه چرا رأی اکثریت بر اقلیت نافذ است، خاطرنشان کردند: واژه جامعه از نظر فلسفی، اعتباری است و واقعی نمی باشد و آنچه واقعیت دارد، افراد و اشخاص هستند؛ بنابر این، نظر فلسفی در باره حقوق معتبر نمی باشد.
ایشان اضافه کردند: از نظر جامعه شناسان نیز «جامعه» واقعیتی غیر از واقعیت «فرد فرد» است و کسانی که در یک اجتماع زندگی میکنند، به نوعی شرط ضمنی در زمینه رعایت قانون را پذیرفته اند.
معظم له همچنین با بیان اینکه زندگی اجتماعی نوعی قرارداد است که اکثریت حاکم همراه با اقلیت، این امر را پذیرفته و آن را جزء لوازم یک زندگی اجتماعی میدانند، تصریح کردند: البته اکثریت حاکم حق تحمیل و ظلم بر اقلیت را ندارند.
ایشان در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به جمهوریت و مردمی بودن همراه با الهی و اسلامی بودن حکومت در ایران، به سؤالی که با استناد به نامه حضرت علی (ع) " إِنَّمَا الشُّورَى لِلْمُهَاجِرِينَ وَ الْأَنْصَارِ فَإِنِ اجْتَمَعُوا عَلَى رَجُلٍ وَ سَمَّوْهُ إِمَاماً كَانَ ذَلِكَ لِلَّهِ رِضًا فَإِنْ خَرَجَ عَنْ أَمْرِهِمْ خَارِجٌ بِطَعْنٍ أَوْ بِدْعَةٍ رَدُّوهُ إِلَى مَا خَرَجَ مِنْهُ فَإِنْ أَبَى قَاتَلُوهُ عَلَى اتِّبَاعِهِ غَيْرَ سَبِيلِ الْمُؤْمِنِينَ وَ وَلَّاهُ اللَّهُ مَا تَوَلَّى..." (نهج البلاغة، ص: 367) مطرح شده اشاره و در این زمینه پاسخ دادند: اولاً در زمان حضور امام، حاکم معین الهی هست و مهاجر و انصار برای تعیین حاکم مقامی ندارند؛ پس حضرت در این نامه که خطاب به معاویه نوشته شده است در مقام جدل و محکوم نمودن عقیده او با استفاده منطق خودش بوده است.
معظم له افزودند: دومین نکته در این نامه این است که در آن زمان، امکان رأی گیری ازتمام مردم مسلمان وجود نداشت و به همین دلیل رأی مهاجر و انصار به منزله نظر تمام مسلمانان محسوب میشد.
این مرجع تقلید در ادامه با بیان اینکه در جمهوری اسلامی، تعدادی ازافراد اصلاً به اسلام معتقد نیستند، با توضیح این مطلب که این سوال به مسیحیان و ... اشاره دارد، پاسخ دادند: در عین حال که اسلام آیین آنها را منسوخ میداند، اما آنها در به جا آوردن آداب دین آسمانی خود، آزاد هستند.
این استاد برجسته حوزه عملیه یادآورشدند: بنابراین هیچ مشکل و فشاری برای انجام اصول اقلیت مسیحی، یهودی و ... در میان مسلمانان وجود ندارد.
معظم له با اشاره به مسئله دریافت «جزیه» از غیر مسلمان در سرزمین اسلامی، به تحمیلی نبودن این امر اشاره و خاطرنشان کردند: مسلمانان هم بیشتر از آنان با اموری مانند انفال، کفارات، زکات، خمس و... به حکومت اسلامی هزینه میپردازند تا در جهت عمران، آبادانی، امنیت و ... استفاده شود.
حضرت آیت الله سبحانی با اشاره به ماجرای شهر انبار و هجوم به این شهر در زمان خلافت حضرت علی (ع) و ابراز ناراحتی ایشان از این موضوع، به مقایسه آزادی اقلیتهای مذهبی در دنیا و ایران پرداخته و گفتند: امروز در کشوری مانند فرانسه که ادعای آزادی دارد، حجاب در مدرسهها را که به عنوان یک واجب و اصل مذهبی میباشد، ممنوع کرده اند.
ایشان با اشاره به آزادی اقلیتهای مذهبی در انجام احکامشان در جمهوری اسلامی، توجه دادند: این افراد محدودیتی در انجام امور مذهبی ندارند و فقط در زمینه اموری مانند شراب خواری و ... که در اجتماع مسلمین ممنوع است، محدود شده و نباید به صورت علنی این کار را انجام دهند.
معظم له در ادامه به سؤال یکی از حاضرین درباره شکنجه و اقرارگیری، پاسخ دادند: طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی که با همکاری و همفکری نخبگان حوزوی نوشته شده است، اقرار از روی شکنجه بی ارزش شمرده میشود.
این مرجع تقلید درباره شبهه استبدادی بودن حکومت اسلامی ایران تصریح کردند: این سخن صحیح نیست زیرا یا انتخابات بدون واسطه انجام میشود و یا مانند اعضای شورای نگهبان با واسطه برگزیده مردم محسوب میشوند و بر مصوبات مجلس، نظارت دارند؛ بنابراین استبدادی در کار نیست و در هر صورت رأی مردم اعمال شده است.
معظم له در پاسخ به سؤالی درباره دستور قرآن کریم به پیامبر اکرم (ص) که میفرماید " وشَاوِرْهُمْ فِي الأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللّهِ إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ (آل عمران، 160)" اظهار داشتند: این مشاوره به خاطر نیاز ایشان نبود، بلکه به منظور احیاء شخصیت مردم و تبعیت آنان از رسول الله(ص) بود و گرنه تصمیم ایشان اجرا میشد.
گفتنی است این سلسله جلسات از 20 تیرماه به مدت ده روز با حضور بیش از 300 تن از طلاب مشهدی در مدرسه علمیه عالی نواب این شهر برگزار شد و امروز آخرین نشست این محفل علمی بود.