معظم له بیان داشتند: محقق، کارهای علمی حوزه را انجام می دهد، خوب درس می دهد، تألیف می کند، اما از محقق به تنهایی کاری ساخته نیست که بتواند نظام را مستقر کند و پیوند بین نظام و مردم برقرار کرده تا جامعه نلغزد و هیچ دشمنی نتواند جامعه و مردم را متزلزل کند، بلکه باید علاوه بر محقق شدن، متحقق نیز بشویم. برنامه اصلی حوزه، هم تربیت محقق است که اساتید خوب داشته باشد و هم تربیت متحقق است که مردان بزرگ و وارسته ای داشته باشد.
ایشان بیان داشتند: قرآن کریم نیز بر این دو مورد تأکید می فرماید ﴿یُزَکِّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ﴾ محقق شدن در مباحث علمی است، متحقق شدن در مباحث عملی که مربوط به بزرگواری، کرامت و ادب در رفتار و گفتار است، اینکه در آیه نَفر نیز در کنار تفقه، انذار هم آمده است ﴿ لِّیتَفَقَّهُوا فِی الدِّینِ وَلِینذِرُوا قَوْمَهُمْ﴾ به همین اشاره دارد که باید هم فقیهانه و هم پاکباز زندگی کرد.
معظم له ادامه دادند: طلاب و روحانیون باید به گونه ای رفتار کنند که سیره و سنت و کردار و گفتار و طرز حرف زدن و راه رفتن آنها آموزنده باشد، باید هم معلم بود و هم مزکّی، هم محقق بود و هم متحقق، هم عالم بود و هم معلم اخلاق!
آیت الله العظمی جوادی آملی بیان داشتند: ما در زیارت آل یاسین می خوانیم که «السَّلاَمُ عَلَیْکَ حِینَ تَقُومُ السَّلاَمُ عَلَیْکَ حِینَ تَقْعُدُ السَّلاَمُ عَلَیْکَ حِینَ تَقْرَأُ وَ تُبَیِّنُ» اگر ما چنین امامی داریم که به قیام و قعود او سلام می فرستیم نه اینکه مثلا به نماز شب تو سلام! این یک بحث تربیتی هم دارد که باید خودمان نیز اینگونه باشیم، یعنی اینقدر پاک و پاکیزه هستی که راه‌رفتن و ایستادن و حرف زدن تو، برای ما درس است و به آن صلوات می فرستیم.
حضرت آیت الله جوادی آملی با تأکید بر اینکه سیره و سنت علما باید آموزنده باشد، اظهار داشتند: صرف اینکه روحانی انسان خوبی باشد، مشکلی را حل نمی کند، بزرگان گفته اند «مَنْ لا یَنفَعُکَ لَحظُهُ لا یَنفَعُکَ لَفظُه»؛ عالمی که دیدن او انسان را عوض نکند و به حال انسان نافع نباشد، لفظ و سخن او هم اثرگذار نیست، روحانیون باید هم عالم باشند و هم عامل تا حرفشان در جامعه اثر بگذارد، باید آنها ستون طیب و طهارت باشند تا جامعه تکان نخورد و در خطرات و فتنه ها به آنها مراجعه کنند.
