به گزارش خیمه مگ،«احمد رزاقی»، روانشناس و مشاوره خانواده در گفتگو با خبرنگاران با اشاره به مولفه های ازدواج موفق و اثرگذاری آن در رشد زوجین و تربیت نسل موفق، اظهار کرد: اساسا ما قبل از هر چیزی در حوزه ازدواج باید فرآیند ارتباط را بدانیم اینکه ازدواج از کجا شروع می شود. ازدواج باید از منظر یک ارتباط موثر و پایدار مورد بحث قرار گیرد. ارتباط موثر و پایدار و فرآیند ارتباط از خود شروع می شود؛ در واقع کسی که می خواهد ازدواج کند ابتدا باید ارتباط با خود را تنظیم کند. ارتباط با خود؛ یعنی تضمین بهداشت روانی و بهداشت جسمی. کسی که به خود رحم نکند و نتواند احساسات و عواطف و نیازهای خود را مدیریت و مهار کند، نمی تواند در زندگی زناشویی محور و مدار زندگی شود و برای همسرش و فرزندانش در آتیه مفید و موثر باشد؛ بنابراین اولین گام تقویت ارتباط با خود است.
وی تصریح کرد: در حوزه ارتباط با خود، یعنی تضمین بهداشت جسمی و بهداشت روانی فرد باید همان طور که به بهداشت جسمی خود از قبیل خوردن، نوشیدن، پوشیدن، گردش، ورزش، تحرک، تغذیه مناسب، آرامش و استراحت توجه می کند در حوزه بهداشت درمانی نیز باید با برنامه ریزی، مشاوره و مطالعه، طراحی و تقویت خود را در ارتباط با دیگران منبع تقویت و تعالی باشد. بعد از ارتباط با خود، ارتباط با پروردگار قرار دارد در واقع فرد باید بعد از این مرحله معنویت، راز و نیاز ، نماز و ارتباط با خداوند و اهل بیت (ع) را مورد توجه قرار دهد.
رزاقی در ادامه افزود: سومین ارتباط، ارتباط با والدین است که تنها به پدر و مادر محدود نمی شود بلکه در این دایره معلم، مشاور و کسانی که موجب رشد فکری، علمی، اخلاقی و رفتاری ما می شوند نیز قرار می گیرند. من بارها در همایش ها و کلاس های خود عنوان کرده ام که نام چند مشاور در گوشی همراه شما وجود داشته باشد. کارشناسانی در حوزه هایی چون دین، خانواده، ارتباطات روانشناسی، اعتماد به نفس، شاد زیستن، تعلیم و تربیت. باید حتما حداقل یک یا دو شماره از کارشناسان زبده دینی و روانشناسی در گوشی همراه ما در مواقع ضروری و مهم زندگی باشد.
این روانشناس بیان کرد: چهارمین ارتباط، ارتباط با همسر است. اگر ما می خواهیم با همسر خود ارتباط موفقی داشته باشیم، باید سه ارتباط قبلی را سامان دهیم. پنجمین ارتباط، ارتباط با فرزندان است. اگر ما چهار ارتباط قبلی را خوب سامان دهیم و هدفمند کنیم در این ارتباط موفق خواهیم بود. ازدواج در رویکرد دینی و اهل بیت (ع) به خودی خود واجب نیست اما وقتی که انسان نیازهای طبیعی خود شامل نیازهای عاطفی و جنسی و داشتن یک همسر، همراه و همدل را تامین نکند و دچار اختلالات رفتاری، اخلاقی، گفتاری و کرداری شود، ازدواج به تعبیر فقها بر او واجب می شود.
مطالعه از نکات کلیدی برای ازدواج موفق
این مشاور خانواده با بیان اینکه یکی از نکات کلیدی برای ازدواچ موفق و پایدار این است که باید در این حوزه مطالعه داشته باشیم، خاطرنشان کرد: یعنی چهار کار مطالعه، آموزش، کتاب و کلاس را انجام دهیم. ما برای نقاشی، خطاطی، خیاطی، پزشکی و هر رشته ای در زندگی دوره دیده و آموزش می بینیم اما برای انتخاب همسر این دوره ها را طی نمی کنیم و به همین منظور دچار مشکلات زیادی می شویم؛ بنابراین یکی از کارهای مهم باید آموزش و بعد از آن مشاوره باشد. می توانیم از مشاور خانواده استفاده کنیم و حتی از اطرافیان خود بهره بگیریم.
از زندگی افراد موفق درس بگیریم
رزاقی تصریح کرد: سومین کاری که باید انجام دهیم مشاهده افرادی است که ازدواج موفقی داشته اند چه مراحلی را طی کردند، چه پارامترهایی را در نظر گرفتند و آنهایی که ناموفق بوده و کارشان به طلاق عاطفی یا طلاق رسمی و دادگاهی کشیده، چرا به اینجا رسیدند. در واقع ما باید از زندگی دیگران عبرت گرفته تا خود تبدیل به منبع عبرت دیگران نشویم. چهارمین نکته تلاش عملی در این زمینه است؛ چرا که خداوند متعال قول داده، اگر حرکت کنید با معرفت من به شما برکت می دهم. یکی از موارد برکت همین داشتن همسر همسو و همساز است که می تواند عامل موفقیت و شادکامی ما شود.
وی به اهمیت مشاوره در ازدواج تاکید کرد و افزود: مشورت و مشاوره در ازدواج به قدری مهم است که خود پیامبر گرامی اسلام(ص) وقتی می خواستند با حضرت خدیجه کبری(س) ازدواج کنند با عموی خود حضرت ابوطالب(س) مشورت می کنند و به ایشان می فرمایند: شما صلاح می دانید من با چنین فردی ازدواج کنم؛ یا امیرالمومنین علی (ع) وقتی می خواستند بعد از شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) با حضرت ام البنین(س) ازدواج کنند با عقیل برادر خود مشورت می کنند. دلیل این امر آموزش به پیروانشان بود؛ چرا که به طور کلی بخشی از عملکرد و کارکردهایشان به خاطر آموزش دادن به پیروان خودشان است؛ یعنی یک معصوم با یک غیر معصوم درباره ازدواج مشورت می کند، این بدان معناست که فردی که فوق لیسانس یا دکتری دارد و ادعا می کند که نیازی به مشاوره ندارد، یک آدم بیخِرد است، چون صدرنشینیان عالم خلقت حضرت پیامبر (ص) و امیرالمومنین (ع) مشورت می کنند. وقتی با عقیل به عنوان یک کارشناس، متخصص و نسب شناس مشورت می کنند، عقیل، ام البنین (س) را به امیرالمومنین معرفی می کنند و ازدواج صورت می گیرد و آن چهار فرزند دلاور عباس، عثمان، عبدالله و جعفر در روز عاشورا کنار امام حسین (ع) حماسه می آفرینند و در نهایت به شهادت می رسیدند.
کسی که مشاور ندارد هلاک می شود
این روانشناس تأکید کرد: امیرالمومنین امام علی(ع) می فرمایند: «کسی که مشاور ندارد هلاک می شود، کسی که مشاور دارد در خرد و تجربه دیگران سهیم می شود». ما باید چه کار کنیم که در ازدواج موفق و پایدار شویم، در این خصوص ابتدا باید منابع تحقیق را به درستی انتخاب کنیم، با توجه به اینکه در کلان شهرها افراد کمتر همدیگر را می شناسند، یکی از راه ها تحقیق و تجسس است. منابع تحقیقاتی محل زندگی، محل کار، دوستان، آشنایان، بستگان، اوقات فراغت، تحصیلات، طرز پوشش، مساجد و کسبه هستند. وقتی مشاهده کردیم که همه متحد القول هستند در اینکه این فرد سلامت نفس و رفتار خوبی دارد، تحقیقات ما کامل می شود و در نهایت با مشاوره صحبت کرده و مشاور نیز مشاوره ازدواج انجام می دهد تا ما به مرحله ازدواج پایدار برسیم.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه ارتباط های قبل از ازدواج توصیه نمی شود، افزود: بعد از اینکه دو نفر همدیگر را می پسندند، دیگر دوستی و رفافت و ... بی فایده است. وقتی دو نفر به هم معرفی شدند یا در اماکنی نظیر دانشگاه و محل کار با هم آشنا شدند، بهترین کار این است که ارتباط دوستی و رفاقت ایجاد نکنند بلکه دیگران در مورد آن شخص تحقیق کنند و سپس اطلاعات را به هر دو طرف انتقال دهند. درباره این سوال که فاصله سنی باید چقدر باشد نیز باید بگوییم این فاصله بهتر است که وجود داشته باشد، یعنی خانم ۳ تا ۵ سال کوچک تر باشد البته تا هشت سال و از آن طرف تا یک سال نیز این فاصله ایرادی ندارد، بستگی به تشخیص مشاور یا کارشناس دارد که آیا این کفویت وجود دارد یا ندارد.
رزاقی تصریح کرد: درباره سن ازدواج نیز باید بگوییم از نظر اسلام بعد از بلوغ دختر و پسر باید ازدواج کنند اما شرط هایی هم گذاشته شده است؛ بلوغ فکری، بلوغ اعتقادی، بلوغ اجتماعی، بلوغ هیجانی، توانایی کنترل خشم و احساسات و عواطف، موفقیت در ارتباط با اعضای خانواده؛ زیرا اگر این فرد با پدر و مادر خود خوب ارتباط برقرار نکند، نمی تواند در آینده با همسرش ارتباط خوبی داشته باشد، بنابراین چنین فردی می تواند ازدواج کند، حالا ممکن است در ۲۵ سالگی به این موارد دست یافته باشد اما در ۳۰ سالگی هنوز نرسیده باشد. در واقع سن خیلی مهم نیست بلکه داشتن بلوغ های چندگانه ذکر شده مهم است البته برای آقایان بلوغ اقتصادی نیز باید حتما وجود داشته باشد.
هدف از ازدواج در اسلام تسکین، تکمیل، تولید و تربیت است
وی در پایان خاطرنشان کرد: نکته طلایی پایانی این است که هدف از ازدواج در قرآن و آموزه های دینی چیست؟ پیامبر اکرم (ص) با چه هدفی ازدواج کردند؟ همان طور که در سوره روم آیه ۲۱ آمده که ازدواج کنید برای مودت، رحمت، تسکین، آرامش، رفافت و تکامل. اساسا ما چهار مورد را در ازدواج لازم و ضروری می دانیم که عبارتند از تسکین، تکمیل، تولید و تربیت.