به گزارش خیمه مگ،مرحوم آیت الله محمدعلی ناصری از اساتید اخلاق حوزه در یکی از دروس اخلاق خود به موضوع «بررسی شخصیت امام حسن علیه السلام» پرداختند که متن آن بدین شرح است:

اولین کسی که در اسلام نامش را «حسن» گذاشت و برای او عقیقه کردند، امام حسن علیه‌السلام است. عقیقه باعث دفع بلا می‌شود و اگر کسی در زمان تولد خود عقیقه نکرده باشد، می‌تواند این کار را در بزرگسالی انجام دهد.

در روایات آمده است که حتی اگر پیرمردی برایش عقیقه نکرده باشند، خود او می‌تواند عقیقه کند. همچنین امام حسن علیه‌السلام نخستین کسی است که پس از تولد موی سرش را تراشیده و به اندازه وزن آن نقره صدقه داده‌اند.

* حضور امام حسن علیه‌السلام در کنار پدر بزرگوارشان

نبی اکرم صلی‌الله علیه‌وآله در زمان وفات یا شهادت خود، امام حسن علیه‌السلام را هفت ساله یافتند و امام حسن در کنار پدر بزرگوار خود، امام علی علیه‌السلام، به مدت سی سال در بلاها و جنگ‌ها حضور داشتند. به عبارت دیگر، هر ظلمی که به حضرت علی علیه‌السلام و حضرت زهرا علیهاالسلام وارد می‌شد، به امام حسن علیه‌السلام نیز وارد می‌شد. امام حسن در شجاعت زبانزد بودند و اصولاً امام در شجاعت و تمام صفات برتر باید به‌ویژه در مقام رهبری الگو باشد.

* جنگ‌ها و صلح امام حسن علیه‌السلام: تحلیل شرایط تاریخی

نبی اکرم صلی‌الله علیه‌وآله فرمودند: «الحسن و الحسین امامان قاما أو قعدا»، حسن و حسین امام هستند، چه قیام کنند و چه قعود کنند.

پس از شهادت حضرت علی علیه‌السلام، وظایف امامت تا ده سال بر دوش امام حسن علیه‌السلام بود. امام حسن علیه‌السلام به مدت هفت ماه و بیست و چهار روز خلافت را به‌دست گرفتند. اما ایشان از خلافت کوتاه نیامدند، چرا که ناصر و یاور نداشتند.

وقتی معاویه علیه‌امیرالمؤمنین علیه‌السلام اعلام جنگ کرد، حضرت علی علیه‌السلام خطبه‌ای در مسجد کوفه خواندند که در آن، صد و بیست نفر برای یاری حضرت علی علیه‌السلام گرد آمدند.

اما زمانی که امام حسن علیه‌السلام با خبر شد که معاویه آماده جنگ است، به مردم هشدار داد که آماده دفاع شوند. متأسفانه، هیچ‌کسی از جمع برنخاست، به‌جز عدی بن حاتم که برخاست و گفت: «این پسر امیرالمؤمنین است که شما را می‌خواند و اگر او را اجابت نکنید، دشمن شما را نابود خواهد کرد».

در نهایت تنها چهار هزار نفر آماده شدند و به سمت دشمن حرکت کردند، اما بیشتر آنان اهل دنیا بودند. معاویه به فرمانده سپاه امام حسن پیشنهاد داد: «به سوی من بیا که مال و ثروت و مسئولیت به تو خواهم داد، حتی دخترم را به عقد تو درمی‌آورم».

این فرمانده پیشنهاد معاویه را پذیرفت و لشکر امام حسن از هم پاشید. وضعیت امام حسن در آن زمان چنین بود وگرنه حضرت صلح نمی‌کردند.

باید توجه داشت که حضرت رسول صلی‌الله علیه‌وآله نیز با کفار صلح کردند و امام علی علیه‌السلام نیز در برخی مواقع صلاح را در صلح می‌دیدند.

پس چرا فقط به امام حسن علیه‌السلام ایراد می‌گیرند، در حالی‌که وضعیت ایشان به دلیل عدم حمایت مردم بدتر بود؟ اگر امام حسن علیه‌السلام جنگ می‌کردند، با توجه به تعداد بسیار کم سپاهیان و بی‌انگیزگی آنان، احتمالاً کشته می‌شدند و چیزی از اسلام باقی نمی‌ماند. بنابراین، صلح امام حسن علیه‌السلام نفع بسیار بیشتری داشت.

* شجاعت و مقام امام حسن علیه‌السلام در تاریخ اسلام

امام حسن علیه‌السلام افضل از امام حسین علیه‌السلام است، زیرا امام حسین علیه‌السلام نیز امام است. هرچند که چهارده معصومین علیهم‌السلام از لحاظ نور واحد هستند و در عمل یک‌سانند.

معجزات امام حسن علیه‌السلام: قدرت‌های فراطبیعی

معجزات امام حسن علیه‌السلام فوق‌العاده است. مرده زنده کردن، کاری ندارد، چرا که سلمان فارسی و ابوذر غفاری این کار را می‌کردند. نقل است که اصحاب سلمان به بیابان رفتند و به او گفتند: «امروز مهمان تو هستیم».

سلمان پاسخ داد: «من در این بیابان چه کار کنم؟» ناگهان آهوئی از کنارشان گذشت. سلمان آهو را صدا زد و آهو نزد آنان آمد. آهو را گرفتند و ذبح کرده و به عنوان غذا خوردند. سپس پوست و استخوان‌های آن را در ظرفی ریخته و سلمان گفت: «قم باذن‌الله» و آهو زنده شد و به راه خود ادامه داد.

حالا این‌طور که سلمان است، چه رسد به امام حسن علیه‌السلام! امام حسن علیه‌السلام فرمودند: «اگر اراده کنم، زمین و آسمان یا تمام زنان و مردان تغییر می‌کنند»، و این کار را نیز انجام داده‌اند.

* ویژگی‌های منحصر به فرد امام حسن علیه‌السلام در مدیریت و رهبری

وقتی حضرت به شام رفتند، عمرو عاص به معاویه گفت: «حسن بن علی علیه‌السلام بسیار خجالتی است و اگر از او بخواهی به منبر رود، به‌خاطر ترس از جمعیت نمی‌تواند سخن بگوید و آبرویش می‌رود». معاویه گفت: «فکر خوبی است»، بنابراین حضرت را مجبور کردند به منبر رود.

امام حسن علیه‌السلام ابتدا شروع به معرفی خود و اهل بیت علیهم‌السلام کردند و مردم گفتند: «ما نمی‌دانستیم این افراد چه کسانی هستند و این‌طور به ما معرفی نشده بودند». این مسئله تقریباً حکومت امویان را به چالش کشید و پس از آن، امام حسن علیه‌السلام را از منبر پایین آوردند.

معاویه به حضرت توهین کرد، اما یکی از اطرافیان معاویه شروع به ناسزا گفتن به حضرت کرد. امام حسن علیه‌السلام دعا کردند: «خدایا، این فرد را به وضعیتی که شایسته‌اش است برسان». ناگهان دیدند تمام موهای صورت آن فرد ریخت.

مردم به او گفتند: «آیا نمی‌فهمی که با این شکل در میان مردم نشسته‌ای؟» این فرد با شرمندگی از مجلس برخاست و به خانه رفت. دوستان آن فرد نزد امام حسن علیه‌السلام آمدند و از او عذرخواهی کردند، و حضرت نیز دعا کردند که او به حالت اول بازگردد.

معجزات امام حسن علیه‌السلام همانند معجزات پیامبر صلی‌الله علیه‌وآله و امیرالمؤمنین علیه‌السلام بود. به‌طور کلی، همه چهارده معصومین علیهم‌السلام از لحاظ معجزه و علم نور واحد هستند.

* محبت به اهل بیت و اثرات آن بر زندگی انسان‌ها

امام حسن علیه‌السلام فرمودند: «در جابلقا و جابلسا، در مغرب و مشرق، هفتاد میلیون طایفه وجود دارند که هر طایفه زبان خاص خود را دارند، و امام همه این‌ها من و برادرم حسین علیه‌السلام هستیم و زبان همه آن‌ها را می‌دانیم».

حضرت روح عالم وجود هستند. البته به این حضرات تهمت زدند و این تهمت‌ها فرق دارند؛ یک‌بار انسان به فردی معمولی تهمت می‌زند و یک‌بار به امام. تفاوت این دو بسیار زیاد است و خداوند می‌داند که این تهمت‌ها چه عواقبی خواهند داشت.

کتابی نوشته شده که در آن مواعظ حضرت جمع‌آوری شده است، فقط مواعظ، نه روایات مفصل.

حضرت فرمودند: «قسم به ذات احدیت، هیچ‌کس ما را دوست ندارد مگر اینکه محبت ما برای او نافع است، و نفع آن این است که گناهانش مانند برگ‌های پاییزی می‌ریزد».

چه نعمت بزرگی است محبت به اهل بیت علیهم‌السلام. پدر و مادر خود را دعا کنید که پاک‌دامنی کردند تا این محبت در شما ایجاد شد. قدر بدانید و با گناه این نور ولایت را در خود خاموش نکنید.