به گزارش خیمه مگ،قرآن کریم در بحث توجه به امور معنوی خود و اهل و عیال، مؤمنان را اینگونه مورد خطاب قرار می دهد:
«یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَکُمْ وَ أَهْلِیکُمْ ناراً.» ۱
ای کسانی که ایمان آوردهاید! خود و خانواده خویش را از آتش نگه دارید.
شرح:
گاهی از اوقات دیده می شود که پدر خانواده اهل نماز است، اما نسبت به بی نمازی همسر و فرزند خویش بی تفاوت است؛ یا اینکه مادر محجّبه ای را مشاهده می کنیم که نسبت به بدحجابی دختر خویش هیچ توجهی ندارد.
این در حالی است که در آیات و روایات فراوانی، توجه به امور معنوی و اخروی اطرافیان، خاصه اهل و عیال انسان مورد توجه و تأکید بسیار فراوانی قرار گرفته است؛ از همین رو، انسان نمی تواند خودش اهل دینداری باشد، اما نسبت به دین افرادِ پیرامون خویش خصوصاً خانواده، بی تفاوت و بی توجه بماند.
سؤال:
چگونه اهل و عیالمان را از آتش جهنم حفظ کنیم و چه باید کرد اگر آنها به گفته های ما توجه نکردند؟
شخصی به امام صادق علیه السلام عرض کرد:
هَذِهِ نَفْسِی أَقِیهَا فَکَیْفَ أَقِی أَهْلِی؟
این نفسِ من است، میتوانم آن را حفظ کنم، ولی چگونه اهل بیت خودم را حفظ کنم؟
امام علیه السلام در پاسخ فرمودند:
تَأْمُرُهُمْ بِمَا أَمَرَهُمُ اللَّهُ بِهِ وَ تَنْهَاهُمْ عَمَّا نَهَاهُمُ اللَّهُ عَنْهُ.
آنان را به آنچه خداوند به آن امر کرده است، امر کنید و از آنچه خداوند از آن نهی کرده، نهی کنید.
فَإِنْ أَطَاعُوکَ کُنْتَ وَقَیْتَهُمْ وَ إِنْ عَصَوْکَ فَکُنْتَ قَدْ قَضَیْتَ مَا عَلَیْکَ. ۲
اگر تو را اطاعت کنند، آنان را حفظ کرده ای و اگر از تو سرپیچی کردند، آنچه بر عهده تو بود، به انجام رسانده ای.
در روایتی دیگر از رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلّم نیز اینگونه آمده است:
رَجُلٌ مِنَ الْمُسْلِمِینَ یَبْکِی وَ قَالَ أَنَا عَجَزْتُ عَنْ نَفْسِی کُلِّفْتُ أَهْلِی.
مردی از مسلمین در حالی که گریه میکرد گفت: «من از خودم عاجز هستم، حال آنکه خانواده من نیز به من سپرده شده است»!
حضرت رسول صلی الله علیه وآله وسلم فرمودند:
حَسْبُکَ أَنْ تَأْمُرَهُمْ بِمَا تَأْمُرُ بِهِ نَفْسَکَ وَ تَنْهَاهُمْ عَمَّا تَنْهَی عَنْهُ نَفْسَکَ. ۳
امرکردن آنها به آنچه به نفس خویش امر میکنی، و نهیکردن آنها از آنچه نفس خویش را از آن نهی میکنی، برای تو کافی است.
بنابراین آنچه که حائز اهمیت است، «بی تفاوت نماندن» نسبت به امور معنوی خویش و همچنین اطرافیان است.