به گزارش خیمه مگ،صدها سال است که جامعه بشری از فیض ظهور حجّت خدا محروم گردیده و از درک محضر رهبری آسمانی و پیشوایی معصوم، بی بهره مانده است.
وجود حجت خدا در غیبت و زندگی او در پنهانی و دور از دسترس همگان چه آثاری برای جهان و جهانیان دارد؟ آیا نمیشد در نزدیکیهای دوران ظهور متولد شود و شاهد روزگار سخت غیبت خویش از مردم عالَم نباشد؟
این سؤال و مانند آن، از نبودِ شناخت نسبت به جایگاه امام و حجّت الهی سرچشمه میگیرد.
به راستی جایگاه امام در مجموعه هستی چگونه است؟ آیا همه آثار وجودی او به آشکار بودن او وابسته است؟ آیا او تنها برای رهبری و پیشوایی مردمان است یا وجود او برای همه موجودات دارای اثر و برکت است؟
امام، محور هستی
از نظر شیعه و بر اساس تعالیم دینی، امام، واسطه فیض رسانی پروردگار به همه پدیدههای جهانِ آفرینش است. او در نظام هستی، محور و مدار است و بی وجودِ او عالم و آدم، جن و مَلک و حیوان و جمادی نمیماند.
از امام صادق علیه السلام سؤال شد که آیا زمین بدون امام باقی میماند؟ حضرت فرمودند:
«لَوْ بَقِیَتِ اَلْأَرْضُ بِغَیْرِ إِمَامٍ لَسَاخَتْ.» (کافی، ج ۱، ص ۱۷۹)
اگر زمین بدون امام باشد، فرو رود (و نظمش از هم بپاشد).
اینکه امام علیه السلام در رساندن پیامهای خداوند به مردم و راهنمایی آنها به سوی کمال انسانی، واسطه است و هر فیض و لطفی در این بخش به سبب وجود او به همگان میرسد، امری روشن و بدیهی است؛ زیرا از ابتدا خداوند متعال از طریق پیامبران و سپس جانشینان آنها قافله بشری را هدایت کرده است، ولی از کلمات معصومین علیهم السلام استفاده میشود که وجود امامان در گستره عالم به عنوان واسطهای برای رسیدن هر نعمت و فیضی از ناحیه پروردگار به هر موجود کوچک و بزرگی است.
به بیان آشکارتر، همه موجودات، آنچه از فیوضات و عطایای الهی دریافت میکنند، از کانال امام میگیرند. هم اصل وجودشان به واسطه امام است و هم نعمتها و بهرههای دیگری که در طول حیات خود دارا هستند.
در فرازی از زیارت جامعه کبیره که یک دوره امام شناسی است، اینگونه آمده است:
«بِکُمْ فَتَحَ اللّهُ وَبِکُمْ یخْتِمْ وَبِکُمْ ینَزِّلُ الغَیثَ وَبِکُمْ یمسِکُ السَّماءَ اَنْ تَقَعَ عَلَی الاَرضِ اِلاّ بِاِذنِهِ.»
[ای امامان بزرگ] خداوند به سبب شما [عالم را] آغاز کرد و به سبب شما [نیز آن را] پایان میدهد و به [سبب وجود] شما باران را فرو میفرستد و به [برکت وجود] شما آسمان را نگهداشته است از اینکه بر زمین فرود آید، جز به اراده او.
بنابراین آثار وجودی امام، تنها به ظهور و آشکاربودن او خلاصه نمیشود، بلکه وجود او در عالم ـ حتّی در غیبت و نهان زیستی ـ سرچشمه حیات همه موجودات و مخلوقات الهی است و خداوند خود اینگونه خواسته است که او که موجود برتر و کاملتر است واسطه دریافت و رساندن فیوضات و دادههای الهی به سایر پدیدهها باشد و در این عرصه، فرقی بین غیبت و ظهور او نیست. آری همگان از آثار وجود امام بهره میگیرند و غیبت امام مهدی علیه السلام در این جهت خللی ایجاد نمیکند.
جالب اینکه وقتی از امام مهدی علیه السلام درباره نحوه بهره مندی از آن حضرت در دوره غیبت سؤال میشود، میفرمایند:
«وَ أَمَّا وَجْهُ اَلاِنْتِفَاعِ بِی فِی غَیْبَتِی فَکَالاِنْتِفَاعِ بِالشَّمْسِ إِذَا غَیَّبَتْهَا عَنِ اَلْأَبْصَارِ اَلسَّحَابُ وَ إِنِّی لَأَمَانٌ لِأَهْلِ اَلْأَرْضِ کَمَا أَنَّ اَلنُّجُومَ أَمَانٌ لِأَهْلِ اَلسَّمَاءِ.» (کمال الدین، ج ۲، ص ۴۸۳)
وجه بهره مندی از من در پنهانیِ من، مانند بهره مندی از آفتاب است که ابر آن را از دیدهها پنهان کرده و به راستی که من امانِ اهل زمین هستم، چنانچه ستارهها امانِ اهل آسمانند.