به گزارش خیمه مگ،حجت‌الاسلام محمد عظیمی، استاد مرکز تخصصی علامه امینی(ره) تبریز در گفت‌وگویی به تبیین دو خوانش متفاوت از اسلام پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) پرداخت و تأکید کرد: تمایز این دو خوانش، کلید فهم اختلافات موجود در تاریخ و معارف اسلامی است.

وی با اشاره به شکل‌گیری دو جریان اصلی پس از رحلت رسول الله(ص)، اظهار داشت: اول: اسلام غدیری؛ اسلام مبتنی بر وصیت پیامبر (ص) در غدیر خم و تداوم رسالت الهی از طریق امامت امیرالمؤمنین علی (ع) و اهل‌بیت (ع) است. این خوانش، توحید، عدالت و عقلانیت را محور می‌داند و دوم: اسلام سقیفه‌ای؛ اسلامِ تفسیرشده توسط خلفای سه‌گانه و حکومت‌های اموی و عباسی که با محوریت قدرت سیاسی شکل گرفت و در موارد بسیاری از معارف ناب اسلامی فاصله گرفت.

به گفته این استاد حوزه، تفاوت این دو قرائت تنها در فروع فقهی نیست، بلکه در اصول اعتقادی، توحید، عدل الهی و حتی شیوه حکمرانی نیز ریشه دارد.

حجت‌الاسلام عظیمی با اشاره به حوادث پس از رحلت پیامبر (ص)، تصریح کرد: کودتای سقیفه موجب شد امام علی(ع) به مدت ۲۵ سال از بیان آزادانه معارف دینی محروم شود و تنها در دوره کوتاه خلافت خود (کمتر از ۵ سال) توانست بخشی از اسلام ناب را احیا کند. با شهادت ایشان و روی کار آمدن بنی‌امیه، اسلام سقیفه‌ای با حمایت حکومت‌ها ترویج شد.

وی افزود: امامان شیعه و پیروانشان برای بیش از ۶ قرن تحت سخت‌ترین فشارهای حکومت‌های اموی و عباسی، با تقیه و مبارزه خاموش، اسلام غدیری را زنده نگه داشتند. سقوط خلافت عباسی در قرن هفتم هجری، فرصتی برای گسترش اندیشه‌های اهل‌بیت (ع) فراهم کرد.

این استاد حوزه علمیه با اشاره به اهمیت واقعه غدیر خم، خاطرنشان کرد: غدیر فقط یک رویداد تاریخی نیست، بلکه بیانیه اسلام ناب محمدی (ص) است که در آن امامت، عدالت و عقلانیت به عنوان ارکان اصلی دین معرفی شده‌اند. امروز نیز این دو خوانش در جهان اسلام حضور دارند و آینده امت اسلامی به انتخاب آگاهانه میان آنها وابسته است.

حجت‌الاسلام عظیمی در پایان تأکید کرد: درک این دوگانگی برای تحلیل تاریخ اسلام و فهم اختلافات کنونی جهان اسلام ضروری است. اسلام غدیری، اسلامِ عدالت و توحید است، در حالی که اسلام سقیفه‌ای اغلب در خدمت قدرت و سیاست قرار گرفته است. انتخاب بین این دو، به معنای انتخاب بین دو مسیر کاملاً متفاوت در فهم و اجرای دین است.