به گزارش خیمه مگ،عمیق‌ترین و سرنوشت‌سازترین وقایع تاریخ اسلام است که ابعاد مختلفی دارد. یکی از پرسش‌های مهمی که همواره مطرح می‌شود، این است که چرا امام حسین (ع) خانواده خود را در این سفر همراه بردند؟ آیا این تصمیم تنها بر اساس شرایط اجتماعی و سیاسی آن زمان بود، یا حکمت‌های بالاتری در کار بوده است؟

برای پاسخ به این سوال مهم، مصاحبه‌ای با حجت‌الاسلام حامد منتظری مقدم کارشناس پاسخگویی به شبهات تاریخی اسلام انجام شده است تا از زوایای مختلف، از جمله ملاحظات تاریخی، امنیتی، سیاسی و همچنین حکمت‌های الهی این همراهی را بررسی کنیم. در ادامه، مشروح این گفت‌وگو را با شما به اشتراک می‌گذاریم.

پاسخ:

این سوال از جهات مختلف قابل بررسی است. اولین نکته این است که اعضای خانواده امام حسین (علیه السلام) با اختیار خود و بدون هیچ اکراه و اجباری، همراهی ایشان را انتخاب کردند. اینگونه نبود که خدای نکرده امام حسین (علیه السلام) آنها را مجبور کرده باشد، بلکه آنها با اراده و اختیار کامل این راه را برگزیدند.

نکته دیگر این است که این رسم در سفرهای دوران صدر اسلام بود که در مسیرهای طولانی، افراد خانواده خود را همراه می بردند، به ویژه وقتی برای مدت طولانی از شهر و دیار خود دور می شدند. این موضوع نیز میتواند به عنوان یکی از دلایل همراهی خانواده امام حسین (علیه السلام) در سفر به کربلا تحلیل شود.

*دلایل همراهی خانواده امام حسین (علیه‌السلام) در سفر به کربلا از منظر امنیتی و سیاسی

نکته دیگری که در این موضوع قابل بررسی است، مسئله امنیت خانواده امام حسین (علیه‌السلام) در صورت ماندن در مدینه است. با توجه به تسلط حکومت اموی بر مدینه، باقی ماندن خانواده در این شهر می‌توانست برای آنها خطرآفرین باشد و حتی به عنوان ابزاری برای فشار و تهدید علیه امام حسین (علیه‌السلام) مورد سوءاستفاده قرار گیرد.

اگر امام (علیه‌السلام) به سمت کوفه حرکت می‌کرد تا حکومت تشکیل دهد، حضور خانواده در شهری مانند مدینه یا مکه که تحت سیطره بنی‌امیه بود، این امکان را به دشمن می‌داد تا از ایشان به عنوان اهرم فشار استفاده کند.

بنابراین، همراه بردن خانواده در این سفر، علاوه بر ملاحظات عرفی و اجتماعی که در آن دوره مرسوم بود، از نظر سیاسی و امنیتی نیز تصمیمی منطقی و ترجیح‌داده‌شده محسوب می‌شد. البته این تحلیل بر اساس ظاهر قضیه و بدون در نظر گرفتن علم امامت و جنبه‌های غیبی این واقعه ارائه شده است.

*حکمت الهی همراهی خانواده امام حسین(ع) در قیام کربلا از منظر علم امامت

اگر بخواهیم این مسئله را با توجه به علم باطنی و مقام امامت تحلیل کنیم، باید بگوییم که :

"إِنَّ اللَّهَ قد شَاءَ ان یَرَاهُن سابایا"

به راستی که خدا خواست که آنان را اسیر ببیند

خدای متعال اراده فرموده بود این خانواده به شکل کاروانی در این واقعه حضور داشته باشند. اراده الهی بر این تعلق گرفته بود که اهل بیت عصمت و طهارت به عنوان اسیرانی از خاندان رسول الله(ص) در این حماسه عظیم حاضر شوند. این بزرگواران پیامآوران و حافظان پیام جاویدان امام حسین(ع) بودند.

اگر اینها به اسارت نمی رفتند و در بطن ماجرا قرار نمی گرفتند و آن ها به عنوان کسانی که در متن ماجرا بودند به ویژه شخصیت‌های بزرگی مانند حضرت زینب(س) و امام سجاد(ع) توانستند پیام امام حسین(ع) را آنچنان که شایسته است حفظ کنند و مانع از آن شد که دستگاه بنی امیه حرکت امام حسین ع را تخریب معنوی کند، بنابراین پیام امام حسین ع را حفظ کردند.

و اگر غیر ازین بود نظام حکومتی بنی امیه قطعاً تلاش میکرد تا این حرکت عظیم را تخریب معنوی کند و آن را به صورت مغلوط و مخدوش به جامعه معرفی نماید.

اما حضور این اسرا و به ویژه خطبه های آتشین حضرت زینب(س) و امام سجاد(ع) باعث شد پیام واقعی قیام عاشورا به درستی به نسل‌های بعدی منتقل شود. این همان اراده الهی بود که شاید در نگاه اول برای ما قابل درک کامل نباشد، اما خداوند خواسته بود این خاندان در جایگاه اسیران قرار گیرند تا بتوانند حقیقت را حفظ کنند و پیام رسان حماسه جاودانه امام حسین(ع) باشند. این بعد از ماجرا نشان میدهد که همراهی خانواده تنها یک انتخاب عرفی یا تصمیم سیاسی نبود، بلکه بخشی از سنت الهی و مشیت ربانی برای حفظ دین بود.