به گزارش خیمه مگ،«مبانی فهم روایات تفسیری اهل‌بیت در المیزان» عنوان مقاله‌ای است که در شصت و پنجمین شماره فصلنامه بینات درج شده است.

نگارنده در این مقاله آورده است: هر چند در میان مفسران نخستین می‌توان اندیشمندانی را سراغ گرفت که در تفسیر خویش به مبانی فهم روایات تفسیری اهل‌بیت‌(ع) توجه داشته و بر اساس آن به نقد و بررسی روایات پرداخته اما این روند گسترده فراگیر نبوده و بیشتر به صرف نقل روایات در ذیل آیات و در نهایت به ترجیح روایتی بر روایات دیگر بسنده شده است، در عصر اخیر کمتر اثر تفسیری را می‌توان یافت که در توجه به مبانی فهم بکارگیری قواعد برخاسته از آن در فهم و تفسیر احادیث اهل‌بیت‌(ع) همانند تفسیر گران سنگ و ارزشمند «المیزان» باشد، مولف کبیر آن یعنی یعنی علامه طباطبایی از معدود کسانی است که با بصیرت و دقتی وصف ناپذیر روایات تفسیری بر جای مانده از خاندان عصمت و طهارت را بر اساس مبانی و قواعد متخذ از آنها و دیگر منابع نقلی یا خبری تمام در خدمت تفسیر آیات و سنت صحیح یاری رسانده است.

نگارنده در بخشی از این نوشتار با اشاره به مباحثی چون اشتمال بر محکم و متشابه، تقیه‌ای بودن برخی روایات تفسیری و وجود روایات بطنی در احادیث تفسیری آورده است: در اصطلاح علوم قرآنی، بطن به آن معنایی گفته می‌شود که از حدود و دسترس فهم و درک عادی به دور بوده و از طریق ظواهر الفاظ آیات قابل دسترسی نمی‌باشد... روایات بطنی به آن دسته از اطلاق می‌شود که محتوای آن تفسیری از معانی بطنی آیات قرآن و دور از دسترس فهم و درک عادی بشر باشد.

در ادامه آمده است: تنها شرط دستیابی به این گونه از مفاهیم، طهارت نفسی است که بنابر فرموده قرآن فقط در وجود مطهران جای گرفته و تنها آنان می‌توانند آن معانی بطنی را تجربه و حس ‌نمایند، البته بنابر فرمایش علامه هر کسی به اندازه برخورداری از طهارت قادر به دریافت این معانی خواهد بود.

در ادامه این نوشتار نویسنده با پرداختن به مواردی چون مبانی تاریخی فهم روایات تفسیری، نقش نقل به معنابودن روایات، وجود احادیث جعلی در میان روایات، نوشته است: علامه طباطبایی طریق تشخیص ساختگی و بی اساس بودن برخی از روایات را مراجعه به تاریخ و تدبر در اصل قصه و قرائتی می‌داند که حق را آشکار ساخته و جعلی بودن روایات را نمایان می‌سازد.

از دیدگاه وی نقشی که گرایشات مخالف و موافق سیاسی در طی قرون و اعصار در جعل احادیث داشته‌اند به حدی بوده است که گاه برخی از موضوعات را کاملا به تاریکی کشانده و چهره حقیقت را مخدوش ساخته است.

دیگر عناوین بینات

مقایسه‌ای بین رسم الخط مصحف و نقوش قدیم عربی، تأله قرآنی در بیان الفرقان، معرفی تفسیر مصباح الهدی، هنر معماری و قرآن، مواجهه قرآن با فرهنگ جاهلی، سبک‌شناسی تفسیر در خلاصه البیان فی تفسیرالقرآن و... از دیگر عناوین درج شده در این فصلنامه است.

بینات به صاحب امتیاز موسسه اسلامی امام رضا‌(ع) و مدیر مسئولی محمد عبدالهیان منتشر می‌شود.

علاقمندان می‌توانند جهت ارتباط با ایفا فصلنامه با تلفن 7742010-0251 تماس و یا به پایگاه اطلاع‌رسانی نشریه به نشانی www.bayynat.com مراجعه نمایند.