۱۴ خرداد ۱۴۰۳ - ۱۱:۴۹

به یاد آن عارف محدث و عالم ربانی

به یاد آن عارف محدث و عالم ربانی
محدث برجسته و عالم عارف و شیخ واصل و مصنف بلندمرتبه شیعی شیخ عباس قمی معروف به محدث قمی از محدثان برجسته و عزیز قرن چهاردهم هجری است.
کد خبر: ۷۴۰۹

به گزارش خیمه مگ،بی تردید نام شیخ عباس قمی بیش و پیش از یادگار و مجاهدت علمی و اثر قلمی دیگرش، با نام مفاتیح الجنان گره خورده و به ثبت رسیده و با مفاتیح است که خاطره این مرد عارف و محدث برجسته و مصنف و مولف بزرگوار در ذهن و دل و زبان و دیده مشتاقان ادعیه و معارف شیعی به ظهور و بروز می رسد و درایی از عظمت معانی بلند عرفانی در پیش چشم دلشان گشوده می شود.

آری؛ مفاتیح الجنان معروف‌ترین و مشهورترین اثر شیخ عباس قمی است که همچون صدفی گهربار دربرگیرنده مقادیر معتنابهی از ادعیه و زیارات و نوافل و اعمال و تعقیبات ازمنه و امکنه مختلف و حاوی معارف بلند شیعی و دوره ای کامل و جامع از سیر عرفانی یک مسلمان حقیقی است تا بتواند با دست یازیدن به دریای کرامات ائمه اطهار(ع) در قالب واژه های عمیق و شریف این متن های سرشار از زیبایی و بندگی، به بارگاه یار راه یابد و در محضر خداوند متعال بار یابد.

مفاتیح الجنان مجموعه دعاهایی است که در کتابهای مختلف حدیث، از امامان-علیهم السلام-نقل شده و شیخ قمی آن‌ها را به صورت موضوعی طبقه بندی و تصنیف و گردآوری نموده است.

مروری بر تاریخ زندگانی و شرحی هرچند موجز و کوتاه از حیات طیبه و مجاهدت علمی و دوران طلبگی این مرد بزرگ، می تواند برای رهپویان طریق هدایت و عاشقان مسیر عنایت بسیار مفید و ارزنده باشد.

این محدث بزرگ در سال ۱۲۹۴ ه‍.ق (۱۲۵۴ ه‍.ش) در قم متولد شد و در اوان جوانی در سن بیست و دو سالگی به نجف اشرف رفت و شش سال در آن موقف شریف و مکتب والامرتبه به تحصیل علوم دینی و معارف ایمانی و کسب مدارج فکری و طلبگی پرداخت.

بعد از بازگشت از نجف به ایران مابقی سالهای عمرش را به تحصیل و تدریس و تدرس در میان طلاب علوم دینی مبادرت ورزید و تاپایان شصت و پنج سالگی اش به همین امر شریف اشتغال داشت تا آنکه روی در نقاب خاک کشید و رخت از جهان فانی بربست و به دیار یار شتافت.

مقبره ایشان در نجف اشرف و در جوار بارگاه ملکوتی امیر المومنین علی علیه السلام است.

شیخ عباس قمي پس از فراگیری بخشی از علوم دینی مقدمات و سطح در نزد علمای عصر خویش، در حوزه علمیه قم سرانجام در سال ۱۳۱۶ ه.ق برای تکمیل تحصیلات در سطوح عالی فقه و اصول به حوزه علمیه نجف رهسپار شد و چون در علوم نقلی بویژه حدیث استعداد درخشانی داشت از فقیه و محدث‌بزرگ آن عصر حسین بن محمدتقی طبرسی معروف به محدث نوری بیشتر کسب فیض کرد.

حاج شیخ عباس در سال ۱۳۳۱ ه.ق در شهر مقدس مشهد سکونت گزید و در طی همین سالها سخنرانی‌های جذاب و عالمانه ایشان و نیز کلاسهای درس اخلاق وی که در هر پنج شنبه و جمعه در مدرسه میرزا جعفر مشهد که اکنون جزء دانشگاه علوم اسلامی رضوی واقع شده است - پذیرای توده انبوه مردم و علما و مجتهدان بزرگ بود.

شیخ عباس قمی به دعوت آیت الله شیخ عبدالکریم حایری یزدی برای تدریس به حوزه علمیه قم فراخوانده شد و در همین ایام یعنی سال ۱۳۴۴ ه.ق، مهمترین کتاب حدیثی ایشان یعنی سفینة البحار و مدینه الحکم و الآثار - که فهرست موضوعی تفصیلی برای احادیث کتاب عظیم و بیش از صد جلدی بحار الانوار تالیف علامه مجلسی است - پس از سالها تلاش شبانه روزی مولف در دسترس علاقمندان قرار گرفت و به این ترتیب می توان گفت او به کتاب عظیم بحار الانوار حیات مجدد بخشید و مبلغان را در دفاع از اسلام به سلاحی کاری مجهز نمود. شيخ عباس قمي در این کتاب علاوه بر فهرست احادیث و آیات قرآن، گاه به بیان مطالب مهم و تحقیقات ژرفی نیز اهتمام ورزیده و علاوه بر این شرح حال مختصری از مشاهیر و بزرگان علمای شیعه و سنی و حتی برخی از شعرا و ادیبان را نیز ضمیمه کرده است. اما البته مزیت اساسی این کتاب آن است که مولف، همه آداب ظاهری و باطنی نقل حدیث را از قبیل پاکیزیگی ظاهر و باطن و خلوص نیت و پرهیز از اغراض مادی رعایت نموده است.

از محدث قمی کتابهای فراوان و آثار بسیاری در رشته‌های رجال، اخلاق، فقه، کلام، لغت، ادعیه و تاریخ و به ویژه حدیث باقی مانده است که برخی از آنها عبارتند از:

   مفاتیح الجنان، مجموعه‌ای از ادعیهٔ منتخب چهارده معصوم، منازل الآخرة، منتهی الآمال، نفس المهموم، الانوار البهیه،تحفةالاحباب، سبیل الرشاد، ذخیرة الابرار و نیز آثار و تألیفات ارزشمند و عالیقدر دیگری که در حوزه های مختلف علوم و معارف اسلامی و اعتقادات شیعی تصنیف گردیده است.

خواندنی ها
مطالب بیشتر
دفاعی به‌دور از تهاجم و تنش

المراجعات و مدل مناظره دربارهٔ امامت در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام سیدمحمدرضا شرف‌الدین

دفاعی به‌دور از تهاجم و تنش

توهین کنندگان به قرآن را با عشق متوجه اشتباهشان کنیم

زارعی در «نشان ارادت»:

توهین کنندگان به قرآن را با عشق متوجه اشتباهشان کنیم

خطبهٔ فدکیه محور وحدت

روایت حجت‌الاسلام قنبری‌راد از کتابی که آیت‌الله سیدعزالدین زنجانی نوشت

خطبهٔ فدکیه محور وحدت

در معرفی و تبلیغ دین کجا اشتباه کرده‌ایم؟

در معرفی و تبلیغ دین کجا اشتباه کرده‌ایم؟

از روایت تک ‌بُعدی سیرهٔ فاطمی بپرهیزیم

در گفتگو با بانو مجتهده زهره صفاتی و دکتر مریم معین‌الاسلام عنوان شد

از روایت تک ‌بُعدی سیرهٔ فاطمی بپرهیزیم